De wet bepaalt dat een gemeente eerst probeert een privaatrechtelijke overeenkomst te sluiten met particuliere eigenaren. Als dat niet lukt moet de gemeente verplicht met een exploitatieplan de kosten van grondexploitatie verhalen. Daarvoor kan een gemeente kiezen uit twee typen overeenkomsten met projectontwikkelaars en andere particuliere grondeigenaren. Dit zijn:een anterieure overeenkomst. (Deze wordt gesloten voordat het exploitatieplan is vastgesteld. Partijen zijn niet gebonden aan het exploitatieplan).een posterieure overeenkomst. (Dat is een overeenkomst die gesloten wordt na vaststelling van een exploitatieplan. Hierbij moet het exploitatieplan in acht worden genomen).
