De waterbeheerder van een waterstaatwerk moet verplicht een calamiteitenplan opstellen. Bij calamiteiten kan het gaan om dreigende overstromingen, scheepsrampen of bedrijfsongevallen waarbij grootschalige verontreiniging ontstaat.
Een calamiteitenplan is een overzicht voor actie die een organisatie moet ondernemen bij waterstaatkundige calamiteiten. Er staat in wie de organisatie moet waarschuwen en wat de afspraken zijn. De waterbeheerder stemt de inhoud van het calamiteitenplan af op de soort en omvang van de waterstaatswerken. Het calamiteitenplan bevat in ieder geval:
een overzicht van de soorten calamiteiten die in de watersystemen kunnen voorkomen
een inventarisatie van de risico’s
een overzicht van maatregelen, bijvoorbeeld uit overstromingsrisicobeheerplannen
het beschikbare materiaal dat nodig is om de calamiteit te bestrijden
een overzicht van organisaties die de waterbeheerder bij gevaar kan inschakelen
een beschrijving van wanneer en hoe de organisatie burgemeesters en voorzitters van de veiligheidsregio’s informeert
een schema van de organisatie van de waterbeheerder bij calamiteiten
een meld- en alarmeringsprocedure
overzicht van hoe de waterbeheerder de kwaliteit van de calamiteitenorganisatie waarborgt
Dit staat in artikel 3.15 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).
Het calamiteitenplan is bedoeld voor alle soorten gevaar voor waterstaatswerken. Dat kunnen dreigende overstromingen zijn. Maar ook scheepsrampen of bedrijfsongevallen waarbij grote verontreinigingen kunnen ontstaan. Een enkele verontreiniging is niet voldoende om van gevaar te spreken. Het moet gaan om omstandigheden waardoor de goede staat van een of meer waterstaatswerken onmiddellijk en ernstig bedreigd wordt.
De waterbeheerder van een waterstaatwerk moet verplicht een calamiteitenplan opstellen. Dit staat in artikel 19.14 van de Omgevingswet.