Hoe worden cultuurhistorische waarden verankerd in een bestemmingsplan?

Sinds in 2011 het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is gewijzigd, moet de toelichting van een bestemmingsplan hier verplicht op ingaan. Er dient een beschrijving opgenomen te worden van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden rekening is gehouden. In de Nota van Toelichting is aangegeven dat gemeenten een analyse moeten verrichten van de cultuurhistorische waarden – in al hun facetten - in een bestemmingsplangebied. Daar moeten vervolgens conclusies aan verbonden worden die in een ruimtelijk plan verankerd worden. De cultuurhistorische waarden hebben betrekking op sporen, objecten, patronen en structuren die (zichtbaar of niet zichtbaar) onderdeel uitmaken van onze leefomgeving en een beeld geven van een historische situatie of ontwikkeling. Met deze regeling is bewerkstelligd dat de cultuurhistorische belangen vooraan in het planvormingsproces worden meegewogen en actueel blijven (zie Stb. 2011, 339).Uit de hierna volgende casus blijkt dat deze bepaling tot dusver niet altijd goed wordt toegepast. In de uitspraak van de Afdeling op 8 november 2017 is het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan Molenkwartier en Lage Limiet van de gemeente Rotterdam vernietigd. De raad heeft zich beperkt tot onderzoek naar cultuurhistorische waarden binnen een deel van het plangebied (ABRvS 8 november 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2993). De gemeenteraad stelt in de tussenuitspraak van 26 april 2017 dat dit geen strijd oplevert met de Bro, omdat wel beschreven is op welke wijze onderzoek is gedaan en waarom dit onderzoek binnen het plangebied is beperkt tot de historische linten. De Afdeling geeft aan dat artikel 3.1.6, vijfde lid onder a Bro de raad zeker wél een verplichting oplegt om het hele plangebied te betrekken bij het onderzoek naar cultuurhistorische waarden. Daarnaast maakt de Afdeling duidelijk dat deze bepaling de raad vervolgens niet verplicht om ieder cultuurhistorisch object te voorzien van een beschermingsregeling (ABRvS 26 april 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1159).Deze uitspraak is belangrijk. Hiermee wordt de betekenis van een goede verantwoording op het gebied van cultuurhistorie voor een heel plangebied onderstreept. Afstemming over beschikbare informatie voorafgaande aan de planvorming, is aan te raden. Indien op voorhand bekend is dat er te weinig beschikbare informatie ligt, geeft dit aan dat geïnvesteerd moet worden zodat specifiek onderzoek mogelijk wordt gemaakt. De uitspraak van de Afdeling geeft hierbij een extra motief.