Het interprovinciaal overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Rijk hebben afspraken gemaakt om de uitvoering van de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving op het gebied van het omgevingsrecht structureel te verbeteren. Als gevolg van deze afspraken is onder andere een landsdekkend netwerk van omgevingsdiensten in het leven geroepen, zijn er kwaliteitscriteria vastgesteld en is een systeem voor uitwisseling van informatie tussen toezichthouders ontwikkeld. De Wet VTH voorziet in de wettelijke borging van de behaalde resultaten en schept randvoorwaarden en condities voor een bestendig effectief en efficiënt functioneren van het gemoderniseerde VTH-stelsel.

De nieuwe paragraaf 5.2 van de Wabo bevat de bepalingen over kwaliteitsbevordering en samenwerking. Artikel 5.3 vormt de basis voor het bepalen van kwaliteitseisen die gelden voor de uitvoering van taken met betrekking tot de omgevingsvergunning, de kwaliteit van de handhaving en de bekwaamheid en deskundigheid van de ambtenaren die betrokken zijn bij de uitvoering van voornoemde taken en bevoegdheden. Het deel van de taken dat voortaan door de omgevingsdiensten moet worden uitgevoerd hebben nu een wettelijke basis gekregen.

Deze wetswijziging heeft ook gevolgen voor de informatievergaring en –uitwisseling. Zo is geregeld dat de met handhaving belaste bestuursorganen en toezichtsinstanties onderling en met het OM en politie een betere informatievoorziening realiseren. Verder kunnen regels worden gesteld over een strategische en programmatische uitvoering van de handhaving en over de afstemming van de uitoefening van handhavingsbevoegdheden tussen bestuursorganen en toezichthouders en instanties die belast zijn met de strafrechtelijke handhaving