In de tussenuitspraak van 1 september 2023 (ECLI:NL:RBMNE:2023:4453) oordeelt de Rechtbank Midden-Nederland dat het besluit van Gedeputeerde Staten (“GS”) om ontheffing te verlenen van het in art. 3.5, tweede lid, Wet natuurbescherming (“Wnb”) opgenomen verbod tot het opzettelijk verstoren van de wolf niet zorgvuldig is voorbereid en onvoldoende gemotiveerd. Met de ontheffing geven GS toestemming aan een provinciaal handhavingsteam om met een paintballgeweer en bijbehorende paintballprojectielen te schieten op ten minste één wolf in het Nationale Park De Hoge Veluwe. Het gaat om een wolf die volgens GS afwijkend gedrag vertoont in de vorm van het ontbreken van schuwheid voor mensen. De bedoeling van het beschieten van deze wolf is dat de wolf als gevolg van de pijnprikkel een negatieve associatie met de mens opbouwt (in jargon: aversieve conditionering) en op die manier zijn natuurlijke schuwheid voor de mens terugkrijgt. De gedachte is dat die aanpak bijdraagt aan het voorkomen en reduceren van openbare veiligheidsrisico’s.
De rechtbank overweegt dat de wolf wordt genoemd in bijlage IV, onderdeel a, Habitatrichtlijn en in het kader van de Wnb dus een beschermde soort is. Hoewel de rechtbank GS volgt in de redenering dat het incidenteel verjagen of afschrikken van een aantal wolven in het gebied geen afbreuk zal doen aan de goede ontwikkeling van de wolf én om diezelfde reden geen afbreuk doet aan het streven naar een gunstige staat van instandhouding, oordeelt de rechtbank dat GS slechts in beperkte mate inzicht hebben verschaft in de waarnemingen van de wolf en het gedrag dat de wolf daarbij vertoont. Ook hebben GS naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende onderzocht of er andere bevredigende oplossingen zijn ter vermindering van het veronderstelde openbare veiligheidsrisico, waarbij de verbodsbepaling van de Wnb niet of in mindere mate wordt overtreden. De rechtbank overweegt dat het schieten met een paintballgeweer nog niet eerder ingezet als middel voor aversieve conditionering van wolven op de Veluwe. Omdat weinig bekend is over de effecten en de gevolgen van de inzet van dit middel, de wolf een beschermde status heeft en onvoldoende is onderbouwd dat op dit moment een wolf met probleemgedrag is gesignaleerd, laat de rechtbank de eerder door de voorzieningenrechter uitgesproken schorsing van de ontheffing vooralsnog in stand.
