De VNG is positief over het voorstel voor een integraal interbestuurlijk programma, één van de vervolgacties op het rapport van de commissie-Van Aartsen. Ook is het goed dat de relatie wordt gelegd met de Omgevingswet. Er ligt nu een basis om samen stappen te zetten naar een goed functionerend VTH-stelsel.
De Tweede Kamer is op 13 december geïnformeerd over deze vervolgacties. De VNG kan zich vinden in het advies om meer aandacht te geven aan strafrechtelijke handhaving en vervolging en ook aan informatie-uitwisseling, kennisontwikkeling en kennisdeling. Voor wat betreft het toezicht op de omgevingsdiensten zijn we het eens met de minister om tweejaarlijkse visitatierondes in te stellen. Advisering door de omgevingsdiensten op basis van een goede samenwerking acht de VNG logisch en wenselijk, verplichting niet.
De VNG is geen voorstander van opschaling zoals het ministerie voorstelt. Het uitgangspunt moet structuurverbetering zijn en niet een structuurverandering. Verder wil de VNG in gesprek over het voorstel om 1 regionale handhavings- en uitvoeringsstrategie te hanteren. Zoals ook in de Kamerbrief is beschreven, kan hier spanning ontstaan met de rol van de gemeenteraad, die vanuit het lokale bestuur de kaders stelt voor het proces van vergunningverlening, toezicht en handhaving.
In het rapport wordt het advies gegeven om de positie van de directeur van de omgevingsdienst te versterken en deze aan te wijzen als handhavingsambtenaar. De VNG is hiervan geen voorstander, want daarmee verliezen gemeenten grip op de handhaving.
We vinden het wel van belang dat de onafhankelijkheid van toezicht en handhaving wordt versterkt. Dat kan onder andere door de transparantie te vergroten. Bijvoorbeeld wanneer er wordt afgeweken van de landelijke handhavingsstrategie of adviezen van de directeur van de omgevingsdienst. Het is dan aan het bevoegd gezag om daar op de juiste manier verantwoording over af te leggen.
Bij een goed werkend VTH-stelsel hoort een passende financiering. Daarvoor zijn extra middelen nodig en is een verplichte landelijke norm voor de financiering van taken niet de oplossing. Financiering via een te ontwikkelen model-normsystematiek ziet de VNG als een mogelijkheid waarover we graag met het rijk in gesprek gaan. Deze vorm van financiering biedt meer ruimte voor maatwerk in de regio.
De VNG gaat met het ministerie, het IPO en Omgevingsdiensten NL in gesprek om een gezamenlijk interbestuurlijk programma te vormen waarmee het VTH-stelsel structureel verstevigd kan worden. Daarnaast worden er in het eerste kwartaal van 2022 enkele bestuurlijke bijeenkomsten in de regio georganiseerd. De VNG roept bestuurders op om daaraan deel te nemen.
Kamerbrief Versterking VTH-stelsel
Voortgangsbrief Omgevingsveiligheid
Om de leefomgeving: Omgevingsdiensten als gangmaker voor het bestuur
