Gemeenten zijn sinds 2015 zelf verantwoordelijk voor de beschermde woonvormen voor mensen die vanwege psychiatrische en psychosociale problematiek (tijdelijk) niet zelfstandig kunnen wonen. In november 2015 heeft een onafhankelijke commissie van de VNG, de Commissie-Dannenberg, advies uitgebracht over de vraag op welke manier gemeenten hier in de toekomst invulling aan willen geven. Nu roepen de VNG en het Rijk gemeenten op om actief overleg te voeren met andere gemeenten in de regio over de manier waarop samengewerkt wordt op het gebied van beschermd wonen.
Zorgen voor beschermd wonen is opdracht aan alle gemeenten
De VNG heeft naar aanleiding van de Commissie-Dannenberg, waar ondergetekende ook in zat, met centrum- en regiogemeenten bekeken hoe uitvoering kan worden gegeven aan het advies. In een bestuurlijk overleg met het Rijk heeft de VNG in juni 2016 uiteindelijk afspraken gemaakt over de randvoorwaarden en verdere uitwerking. Een van deze afspraken is de mogelijkheid voor gemeenten om opnieuw te bepalen in welk regionaal samenwerkingsverband zij uitvoering willen geven aan beschermd wonen en maatschappelijke opvang.
Kern van de gemaakte afspraken is dat het bieden van beschermd wonen en maatschappelijke opvang een opdracht is aan alle gemeenten. De financiële middelen die nu door de huidige centrumgemeenten worden ontvangen, worden over alle gemeenten verdeeld. Met ingang van januari 2020 zal dit volgens een nieuw objectief verdeelmodel gebeuren. Tot die tijd blijft het huidige verdeelmodel geldend. Er is gekozen voor dat startmoment zodat gemeenten kunnen werken aan de inhoudelijke doorontwikkeling van beschermd wonen en het organiseren van een sluitende aanpak in hun regio.
Oproep: actief overleggen vóór 1 januari 2017
De VNG en het Rijk achten intergemeentelijke samenwerking noodzakelijk om uitvoering te geven aan beschermd wonen en maatschappelijke opvang. In dat kader hebben zij afgesproken dat alle gemeenten de komende maanden de mogelijkheid krijgen om (opnieuw) te bepalen in welk regionaal samenwerkingsverband zij dit willen doen. De VNG en het Rijk roepen dan ook op hierover actief overleg te voeren met andere gemeenten in de regio. Als dit leidt tot een wens voor een andere regionale samenwerking dan de huidige, kan dit tot 1 januari 2017 schriftelijk kenbaar worden gemaakt bij de afdeling Sociaal Domein van de VNG.
Wanneer geen andere intentie voor die datum kenbaar wordt gemaakt, is het huidige samenwerkingsverband leidend. Regiogemeenten en centrumgemeenten gaan vervolgens per regio gezamenlijk aan de slag met het schetsen van een toekomstvisie op het beschermd wonen en de maatschappelijke opvang. Dit wordt opgenomen in een regionaal plan van aanpak waarin gemeenten de inhoudelijke visie schetsen, de verantwoordelijkheidsverdeling tussen gemeenten in hun regio willen verhelderen, de wijze waarop zij als gemeenten samenwerken en de verdeling van het beschikbare budget BW in de regio. Deze regionale plannen moeten gemeenten uiterlijk in 2017 hebben opgesteld.
