"Wie houdt niet van de groene weides met blauwe sloten in Friesland, Noord- en Zuid-Holland? Het zijn de veenweiden waar koeien grazen en in de lente de grutto broedt. Ik groeide op zo’n gebied; in Waterland. En ik woon er nog steeds. Midden tussen de veenweiden."
Bijna een jaar geleden werd ik Tweede Kamerlid voor GroenLinks. In mijn portefeuille zitten onder andere landbouw en natuur. Naast het voeren van debatten over actuele kwesties, wilde ik me ook graag verdiepen in een meer specifieke kwestie. Ik koos een onderwerp dat mij na aan het hart ligt: de bodemdaling in veengebieden.
Veen is een pakket aan oude plantenresten dat opgebouwd is in duizenden jaren tijd. Om koeien te laten grazen op het gras op het veen, worden de waterpeilen verlaagd, zodat het veen inklinkt. Dat doen we al honderden jaren. Zouden we dit niet doen, dan zakken de koeien (en later tractoren) weg in de prut. Om droge voeten te houden moet het peil dan ook steeds weer worden verlaagd. Het is een vicieuze cirkel die de afgelopen honderden jaren heeft gezorgd voor een bodemdaling van enkele meters.
Probleem is bovendien dat bij de inklinking van veen CO2 vrijkomt. En niet zon beetje ook: de jaarlijkse CO2-uitstoot uit onze groene weiden staat ongeveer gelijk aan de jaarlijkse CO2-uitstoot van 2 miljoen autos of 2 kolencentrales. In het licht van de klimaatverandering en beperking van CO2-uitstoot, is het dus goed ook te kijken naar de inklinking van veen. Want wanneer je de waterpeilen niet langer verlaagd, vertraagt de CO2-uitstoot. Bovendien worden de weidevogels er blij van; de kieviet en de grutto houden van natte pootjes.
Blijft over: de boer. Hij zal door verhoging van het waterpeil over moeten stappen op een andere bedrijfsvoering. Hij kan drainagebuizen in zijn land leggen, maar we kunnen hem ook CO2-opslag-boer maken. Hij zal dan voor zijn diensten betaald moeten worden. Een derde mogelijkheid is dat hij overstapt van de melkveehouderij op natte teelten, zoals rietsigaren, waarvan isolatiemateriaal gemaakt kan worden.
In het plan Veen red je niet alleen, dat ik samen met D66 indien, pleiten wij daarom voor:
verhoging van het waterpeil
langjarig onderzoek naar bodemdaling en de oplossingen
een alternatief verdienmodel voor boeren
een veencommissaris, die regie voert over de bodemdalingsproblematiek in Nederland.
Binnenkort reageert het kabinet op het voorstel en debatteren we in de Tweede Kamer over het veen. Wordt vervolgd dus!
