Op 1 januari 2017 is de inwerkingtreding van de Wet natuurbescherming voorzien. Hiermee wordt een algemene grondslag geïntroduceerd voor toepassing van een programmatische aanpak, zoals we het thans ook kennen voor stikstof. Deze programma’s hebben tot doel via maatregelen de draagkracht van de natuur te verbeteren, zodat ruimte ontstaat voor het toelaten van nieuwe economische ontwikkelingen.
Een programmatische aanpak zagen wij al eerder, onder andere bij de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Met de PAS wordt de stikstofbelasting op Natura 2000-gebieden gereguleerd. Door de introductie van een algemene bevoegdheid om programmas vast te stellen in de Wet natuurbescherming kunnen ook andere problemen in de toekomst door middel van een programmatische aanpak opgelost worden.
Achtergrond
Op dit moment kennen we in Nederland twee vormen van een programmatische aanpak waarmee door middel van een samenhangende, doelgerichte aanpak gepoogd wordt bepaalde natuur- en milieuwaarden te behalen: de PAS
en het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (
NSL
). Het kabinet kon zich voorstellen dat in de toekomst ook op andere vlakken een programmatische aanpak aangewezen kan zijn om problemen die Natura 2000-gebieden overstijgen op te lossen. Met de programmatische aanpak wordt het mogelijk geacht om tegelijkertijd ecologische verbetering tot stand te brengen en economische ontwikkelingen toe te staan. Daarom bevat de Wet natuurbescherming een globaler, breder inzetbaar kader dat voorziet in een grondslag voor een programmatische aanpak. Een programma voor de programmatische aanpak hoeft niet per se op landelijk niveau vastgesteld te worden, maar kan ook regionaal gelden. Het programma voor de programmatische aanpak wordt vastgesteld bij AMvB (nationale programmatische aanpak) of provinciale verordening (regionale programmatische aanpak).
Wat is een programmatische aanpak?
De voorgestelde wettelijke basis maakt de programmatische aanpak algemeen inzetbaar voor de aanpak van gebiedsoverstijgende factoren die leiden tot belasting van de natuurwaarden in Natura 2000-gebieden of nadelige gevolgen voor in het wild levende diersoorten en plantensoorten. Een programmatische aanpak kan bijvoorbeeld een uitkomst zijn om de uitstoot van bepaalde stoffen of het gebruik van grond- en oppervlaktewater te reguleren.
In het programma dat voorziet in een programmatische aanpak worden maatregelen opgenomen waarmee het doel waarvoor het programma wordt vastgesteld kan worden behaald. Voorbeelden van doelen van programmas zijn bijvoorbeeld het verminderen van de belasting van natuurwaarden van Natura 2000-gebieden of het verbeteren van de staat van instandhouding van de in Nederland voorkomende habitats van soorten. Andere elementen die verplicht in het programma moeten worden opgenomen, zoals een evaluatieverplichting en autonome ontwikkelingen (maatschappelijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld bevolkingsgroei), volgen uit de wet.
In het programma dat voorziet in een programmatische aanpak kunnen ook uitgangspunten worden opgenomen op grond waarvan ontwikkelingsruimte kan worden bepaald en aan projecten kan worden toegedeeld. In dat geval worden er in de wet weer aanvullende eisen aan het programma gesteld. Ook andere bevoegde bestuursorganen dan het Rijk of de provincie zijn belast met het tijdig uitvoeren van de maatregelen van een programma dat voorziet in een programmatische aanpak, voor zover zij met deze maatregelen hebben ingestemd.
Na inwerkingtreding
Direct na inwerkingtreding van de Wet natuurbescherming zal artikel 1.13 in ieder geval de grondslag vormen voor de PAS. Daarmee kunnen ook voor andere factoren, die de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen in Natura 2000-gebieden bemoeilijken, programmas die voorzien in een programmatische aanpak worden vastgesteld. . Artikel 1.13 Wet natuurbescherming biedt echter ook de mogelijkheid voor het vaststellen van een programma dat voorziet in een programmatische aanpak die is gericht op een gunstige staat van instandhouding van soorten. Hierbij denkt het kabinet aan verbetering of herstel van het leefgebied van een bepaalde soort. De bruikbaarheid van de programmatische aanpak onder de Wnb zal ook afhankelijk zijn van de in 2017 te
verwachten uitspraken
over de PAS.
Vooruitblik: Omgevingswet
In de toekomst is het de bedoeling dat de Wet natuurbescherming wordt geïntegreerd in de Omgevingswet. De overheveling van de programmatische aanpak in de Omgevingswet zou vlekkeloos moeten gaan, omdat de programmatische aanpak in de Wet natuurbescherming dezelfde uitgangspunten heeft als de voorgenomen programmatische aanpak in de Omgevingswet. Zie voor meer informatie over de programmatische aanpak
hoofdstuk 4 van de bundel Op weg naar de Omgevingswet
.
Dit is een blog in de serie Nieuwe Wet natuurbescherming. Een overzicht van alle blogs in deze serie kunt u
hier
vinden.
