Afschaffing van de actualiseringsplicht van bestemmingsplannen en beheersverordeningen als voorloper op de nieuwe Omgevingswet. De Tweede Kamer nam het hiertoe strekkende wetsvoorstel op 1 februari jl. als hamerstuk aan.
Dit voorstel beoogt de actualiseringsplicht, zoals nu van kracht op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro), af te schaffen voor die bestemmingsplannen en beheersverordeningen die elektronisch raadpleegbaar zijn. Een belangrijk onderdeel van de overgang naar het nieuwe stelsel van de Omgevingswet. Met name omdat dit gemeenten meer capaciteit biedt voor het nieuw tot stand te brengen omgevingsplan.
Nieuw stelsel: één omgevingsplan
Gemeenten beschikken nu vaak over tientallen bestemmingsplannen en beheersverordeningen, die regelmatig inhoudelijke verschillen vertonen waar het gaat om gehanteerde begrippen of formuleringen. Eén van de instrumenten van het nieuwe stelsel is het samenhangende en consistente omgevingsplan, dat bestemmingsplannen, beheersverordeningen en andere regelingen over de fysieke leefomgeving bundelt en bovendien eenduidige begripsomschrijvingen en gelijke regels voor gelijke omstandigheden hanteert. Het kabinet heeft er daarnaast voor gekozen enkele onderwerpen die nu nog via algemene maatregelen van bestuur (AMvBs) worden geregeld, zoals onder meer de gevolgen van emissies van geluid, geur en trillingen door bedrijfsmatige milieubelastende activiteiten, via het omgevingsplan te laten regelen. Door ook te voldoen aan de nieuwe digitale standaarden zijn de verduidelijkte regels binnen de voor de omgevingsplannen gestelde overgangstermijn van tien jaar vanaf het moment waarop de Omgevingswet in werking treedt, op eenvoudige wijze vindbaar voor burgers en bedrijven.
Reikwijdte afschaffing actualiseringsplicht
Voorliggend wetsvoorstel ziet enkel op de elektronisch raadpleegbare bestemmingsplannen en beheersverordeningen. Dit betekent concreet dat de afschaffing van de actualiseringsplicht beperkt blijft tot plannen die op de website www.ruimtelijkeplannen.nl beschikbaar zijn gesteld. Dat zijn in ieder geval de plannen die op grond van de Wro digitaal zijn vastgesteld volgens de door het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) voorgeschreven standaarden. Daarnaast zijn het plannen die zijn vastgesteld volgens een oudere standaard die indertijd niet werd voorgeschreven, maar die wel werd gebruikt en die plannen op een vergelijkbare wijze raadpleegbaar maakt. Ten slotte gaat het om oudere plannen die nog niet zijn opgesteld volgens digitale standaarden, maar waarvan wel een ingescande versie beschikbaar is gesteld op www.ruimtelijkeplannen.nl. Voor plannen die hier niet onder vallen, blijft de actualiseringsplicht in de Wro van kracht tot de Omgevingswet in werking treedt. Voor circa 80% van het grondgebied van Nederland is al een bestemmingsplan vastgesteld in digitale vorm en volgens de juiste digitale standaarden. In absoluut aantal omvat dat circa 20.000 vastgestelde plannen. Ten opzichte van het aantal gemeenten een fors aantal.
Doelstelling wetsvoorstel
Niet voor niets heeft het kabinet de overgangsperiode van tien jaar vastgesteld onder de Omgevingswet. De geschetste ombouw van bestemmingsplannen, beheersverordeningen en lokale verordeningen naar samenhangende omgevingsplannen is een omvangrijke operatie die gemeenten nog de nodige tijd en inspanning zal gaan kosten. Zeker waar niet alleen een neutrale omzetting naar het nieuwe stelsel, maar ook inhoudelijke wijzigingen nodig zijn die nog doordacht en afgewogen dienen te worden. Het voornaamste doel van het schrappen van de actualiseringsplicht voor elektronisch raadpleegbare bestemmingsplannen en beheersverordeningen is dan ook hiervoor capaciteit vrij te maken en gemeenten al voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet in staat te stellen met de opbouw van de omgevingsplannen aan de slag te gaan. Daar komt bij dat het schrappen van de actualiseringsplicht voor juist elektronisch raadpleegbare bestemmingsplannen en beheersverordeningen voor gemeenten een belangrijke stimulans vormt om vooruitlopend op de Omgevingswet hun plannen al digitaal beschikbaar te maken op www.ruimtelijkeplannen.nl. Digitaliseren vergt immers minder inspanning dan actualiseren. Ook op die wijze ontstaat er voor gemeenten meer ruimte voor het uitvoeren van de handelingen die met de omvorming naar de omgevingsplannen gepaard gaan. Een andere belangrijke reden voor dit voorstel is erin gelegen dat het in de aanloop naar de Omgevingswet simpelweg niet zinvol wordt geacht om vast te houden aan de generieke actualiseringsplicht. Veel gemeenten zouden dan de onnodige last hebben om te moeten actualiseren volgens de regels van het oude stelsel om de enkele reden dat dit in de Wro verplicht is gesteld, terwijl alles kort daarna opnieuw omgevormd moet worden tot één omgevingsplan als onderdeel van een Omgevingswet, waarin de actualiseringplicht niet terugkomt.
Vervolg procedure
Het voorbereidend onderzoek door de Eerste Kamercommissie voor Infrastructuur, Waterstaat en Omgeving (IWO) vindt plaats op 6 maart 2018. Wanneer de Eerste Kamer dit voorstel aanneemt, is voor een optimaal effect van de voorgestelde wet en gezien de hoge kosten die zijn verbonden aan het actualiseren van bestemmingsplannen en beheersverordeningen, gekozen voor een spoedige inwerkingtreding. Daarbij bestaat het voornemen om af te wijken van de systematiek van vaste termijnen uit de Code Interbestuurlijke Verhoudingen. Dit is mogelijk omdat het wetsvoorstel tegemoetkomt aan wensen uit de gemeentelijke praktijk, in nauw overleg met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is voorbereid en geen implementatiewerkzaamheden vergt.
Aangenomen dat dit wetsvoorstel ook door de Eerste Kamer wordt aanvaard, zullen wij u middels dit blog op de hoogte houden van het moment waarop de wet Afschaffing actualiseringsplicht bestemmingsplannen en beheersverordeningen in werking treedt.
Het door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel is
hier
te vinden.
