Onderzoekers, archeologen en beleidsmakers hebben nu voor het eerst via één centrale toegang de beschikking over nagenoeg alle Nederlandse archeologische rapporten. De vele tienduizenden rapporten dateren voornamelijk uit deze eeuw. De oudste komt uit 1783. De rapporten zijn te raadplegen via NARCIS, het online portaal voor wetenschappelijke publicaties.
Het archeologische werkveld gebruikt de onderzoeksrapporten van eerdere opgravingen en vondsten om veld- of bureauonderzoek te doen. Doordat gegevens tot nu toe altijd verspreid waren over onder andere EASY,
Archis
, bibliotheken, NARCIS en andere repositories (digitale systemen waarin gegevens opgeslagen kunnen worden), leidde dit vaak tot een ingewikkelde zoektocht. Ook waren er meerdere rapporten nog helemaal niet digitaal te vinden.
Centrale toegang via NARCIS
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (
RCE
) en
DANS
hebben daarom afgelopen tijd intensief samengewerkt aan een centrale
ontsluiting van alle rapporten via NARCIS
, dat binnen Nederland geldt als hét portaal voor wetenschappelijke publicaties. Het is voor het eerst dat er nu een compleet en volledig overzicht van deze rapporten is gemaakt. De
RCE
heeft vanuit de Erfgoedwet de plicht een overzicht te bieden van alle archeologische onderzoeksrapporten.
Wat is er te vinden in NARCIS?
De archeologische rapporten in NARCIS zijn afkomstig uit alle hoeken van het land en zijn geproduceerd door tientallen opgravingsbedrijven, universiteiten en gemeenten. Van veel onderzoeken is een geolocatie beschikbaar. Door in NARCIS verschillende filters te gebruiken kan ook op verschillende termen gezocht worden, zoals tijdsperiode en vindplaatstype. In de komende tijd wil de
RCE
de metadata van de rapporten nog verder verbeteren. Tevens wordt nog gewerkt aan het opvullen van enkele hiaten in de voorraad.
De rapporten zijn grotendeels als
open access
publicaties beschikbaar, waardoor ze voor iedereen vrij toegankelijk zijn. Een aantal is nog opgenomen achter een
restricted access
, maar de metadata is wel beschikbaar.
Bureauonderzoek sneller en efficiënter
De centrale ontsluiting van de rapporten scheelt het archeologische werkveld bij bureauonderzoek niet alleen veel tijd, maar verhoogt ook de kwaliteit ervan. Bureauonderzoek dient uitsluitsel te geven over de vraag of er al eerder vondsten zijn gedaan, of er al eens eerder archeologisch onderzoek is uitgevoerd en wat daarvan de bevindingen waren. Een goed en volledig bureauonderzoek kan een opdrachtgever veel geld besparen. Weten wat er van een bepaald terrein al bekend is, kan behoud en onderzoek vergemakkelijken.
