Thijs: Een circulair systeem begint bij beweging door jou en mij

Waar gesproken wordt over de transitie naar een circulaire economie horen we vaak dat het ‘systeem’ moet veranderen. Het is geen optimalisatie van het huidige lineaire systeem, geen sausje, maar een fundamenteel anders georganiseerd systeem. Dat klinkt als iets groots, moeizaams en geeft misschien wel een gevoel van onmacht. Of kun jij zelf ‘het systeem’ veranderen?

Ten eerste is het prettig om een beeld te hebben waar we naar toe werken met een circulaire economie. Er ontstaat een steeds beter beeld bij wat we met een circulaire economie bedoelen. De definitie die ik gebruik is: “Een volhoudbaar economisch systeem dat functioneert binnen de capaciteit van onze aarde en het welzijn van mensen laat groeien. Zonder afval en schadelijke uitstoot naar het milieu en in harmonie met de natuur. Waarin de waarde van grondstoffen, materialen en producten behouden blijft door gesloten kringlopen.”

Dat klinkt natuurlijk heel mooi, maar wel abstract en ver van ons af. Wie zijn het systeem? Wie kan het systeem veranderen? Dat is lastig te overzien en daarbij helpt het om het systeem te ontrafelen naar verschillende schaalniveaus. In het onderstaande schema heb ik de schaalniveaus afgezet ten opzichte van een drietal transitievlakken: sociaal, technisch en financieel-juridisch.

Wat mij opvalt is dat op ieder schaalniveau, op ieder transitievlak systeemverandering begint bij mensen. Door te praten over het systeem vergeten we dat wij zelf dit systeem zijn. Het zijn mensen die een ander belastingstelsel maken, het zijn mensen die circulaire producten ontwikkelen en het zijn mensen die elkaar beïnvloeden. Het begint dus bij mensen, en dus ook bij jou en mij.

Om naar een circulair systeem te komen moeten mensen dus in beweging komen, jij en ik. Zie jij een circulaire economie ook als wenselijk toekomstbeeld? Kom dan zelf in beweging en benader mensen om je heen die met je mee willen. Schets samen een toekomstbeeld en ga op ontdekkingstocht, bijvoorbeeld in proeftuinomgevingen zoals Malu Hilverink beschreef in ROmagazine van 20 augustus in haar blog ‘Circulariteit: doen als Bob de Bouwer’.

Als genoeg mensen zoals jij en ik in beweging komen dan komt het grote systeem in verandering. Van micro- tot macroniveau, dwars door elkaar heen. Ofwel willen we naar een circulair systeem? Dan is het tijd dat jij en ik bij onszelf nagaan hoe wij binnen onze eigen invloedsfeer in beweging komen. Op je werk en in je thuisomgeving. Als mensen in beweging komen, volgen daaruit de circulaire technische, financiële en juridische oplossingen. Daar geloof ik echt in!