"Gemeenten kunnen bij de provincie Utrecht subsidie aanvragen voor het opstellen van een soortenmanagementplan (SMP). Op basis van het SMP kan de provincie een gebiedsgerichte ontheffing van de Wet natuurbescherming verlenen. In het SMP zijn maatregelen beschreven die moeten voorkomen dat beschermde dier- en plantensoorten door werkzaamheden verdwijnen. De provincie vergoedt maximaal 50% tot een maximum van € 50.000,- voor het maken van een SMP."
De provincie is sinds 2017 het bevoegd gezag voor de Wet natuurbescherming (Wnb). Veel inheemse plant- en diersoorten zijn beschermd onder de Wnb. Dit leidt tot een groot aantal aanvragen voor een ontheffing, omdat er bij veel werkzaamheden storende activiteiten gepland worden, waarmee wettelijke bepalingen overtreden worden.
Gebiedsgerichte aanpak op basis van een soortenmanagementplan
Om te voorkomen dat er voor elke activiteit opnieuw ontheffing moet worden gevraagd, biedt de Wnb de mogelijkheid tot gebiedsontheffing, op basis van een soortenmanagementplan (SMP), voor een groter gebied en met de looptijd van 10 jaar. Een gebiedsgerichte aanpak op basis van een SMP betekent één keer gedegen onderzoek naar de aanwezigheid van (beschermde) soorten en ecologische functies van het gebied waar de werkzaamheden plaats zouden moeten gaan vinden.
Bij deze aanpak wordt (stedelijke) ontwikkeling gekoppeld aan actieve soortenbescherming. Het doel is:
populaties van beschermde soorten duurzaam behouden
verlichting van kosten
verlichting onderzoek last
minder proceduretijd
planzekerheid
Soortenmanagementplan
Hoe en met welke maatregelen de soorten duurzaam worden behouden, wordt beschreven in een soortenmanagementplan (SMP). Hierbij gaat het niet alleen om verblijfplaatsen en nestgelegenheid, maar ook om andere onderdelen van het functioneel leefgebied van de soorten. Denk aan vliegroutes voor vleermuizen of foerageer- en schuilgebieden voor huismus.
Betere bescherming
Door op gebiedsniveau inzicht te krijgen in de verblijfplaatsen van beschermde soorten en de functies die het gebied heeft voor hen, is het mogelijk deze soorten beter te beschermen door op de juiste plekken op de juiste tijdstippen maatregelen te treffen. Er moet te alle tijden geschikt leefgebied aanwezig zijn voor de beschermende soorten. Tijdens de looptijd van de ontheffing worden de populaties gemonitord. Zo nodig wordt er bijgestuurd.
Gemeente en woningcorporaties
Bij een goed leefgebied voor soorten gaat het niet alleen om nestgelegenheid en verblijfplaatsen maar ook om bijvoorbeeld foerageergebied. Hierdoor is de gemeente, die zeggenschap heeft over het openbaar groen en contacten legt met particulieren, de aangewezen partij, om een SMP op te stellen. Woningcorporaties zijn hierin logische partners. Samenwerking tussen woningcorporaties en gemeenten biedt een kans om op brede schaal invulling te geven aan het thema biodiversiteit.
