"In het kader van de Omgevingswet wordt meer vertrouwen neergelegd bij de burger. Dan lijkt het ook vanzelfsprekend dat de burger een actieve rol krijgt bij de planvorming van de omgevingsvisie. Maar hoe betrek je de burger in het proces en geef je hem of haar een stem, zonder te vervallen in vaktermen en producttermen die een burger vreemd zijn? Hoe genereer je een breed gedragen wens op strategisch niveau? Oftewel hoe voorkom je dat je verzandt in de discussie over stoeptegels en hondenpoep? Maar ook, hoe voorkom je dat de gemeente wordt aangekeken voor zaken buiten de gemeentelijke invloedssfeer?"
Een realistisch spel
De gemeente is voor en van de gemeenschap. Waarom kan de gemeenschap dan niet voor één keer de gemeente zijn? Als onderdeel van het proces om te komen tot de omgevingsvisie heeft ons kantoor daarom een zogenaamd mono-actor simulatie bedacht, waarbij deze gedachten centraal staan. Oftewel een spelvorm waarbij een groep burgers (circa 10 personen per speelbord/virtuele gemeente) de gemeente vormt en deze virtuele gemeente mag inrichten en besturen. Een voorbeeld: een van de spelelementen is dat de groep een beperkt aantal woningen en voorzieningen moet verdelen over de (dorps)kernen van de gemeente. De burger ervaart daarmee in levende lijve hoe het is om in de schoenen van het gemeentebestuur (college en/of raad) te staan.
Het spel is een abstracte weergave van de realiteit, maar heeft als resultaat dat burgers:
(indirect) worden geïnformeerd over ontwikkelingen die plaatsvinden, en
nog belangrijker, de gevolgen van deze ontwikkelingen direct ervaren;
de beperkte invloed die de gemeente kan uitoefenen ervaren, omdat niet alle ontwikkelingen in de invloedssfeer van het gemeentebestuur liggen. Er ontstaat dus ook begrip voor de gemeente en de politieke keuzes die moeten worden gemaakt;
de complexiteit van de besluitvorming omtrent de ontwikkelingen ervaren. Immers iedere aanwezige burger spreekt voor zichzelf en zijn achterban, maar zal samen met zijn mederegeerders tot één gedragen conclusie moeten komen (per speelbord). Burgers gaan met elkaar in discussie en motiveren waarom bepaalde keuzes gemaakt moeten worden (normaliter de rol van het gemeentebestuur);
per speelbord wordt aangeven wat de voor hen breed gedragen voorzieningen zijn in prioriteit en weging;
Ervaringen met het spel
Wij hebben deze spelvorm in februari van 2015 in de praktijk getest met een 50-tal burgers en later met een raadsdelegatie. Het spel was een onderdeel van het proces om te komen tot een omgevingsvisie. De deelnemers waren enthousiast over deze nieuwe werkwijze die op een andere manier inzichten geeft. De uitkomsten zijn ook verwerkt in de omgevingsvisie.
Een spel als inspraakmogelijkheid voor uw gemeente?
Voornoemde spelvorm maken wij graag op maat voor uw gemeente en uw specifieke situatie. Het spel is zeer geschikt als hulpmiddel bij het opstellen van beleidsdocumenten waarin over diverse onderwerpen keuzes worden gemaakt, zoals een omgevingsvisie. Indien u interesse heeft in deze manier van het bieden van inspraakmogelijkheden kunt u contact opnemen met Rudolph Klarenaar.
Gerelateerde info:
