Al 60 jaar lozen binnenvaartschepen restgassen zoals benzeen tijdens het varen. Dit is een groot probleem; benzeen is gevaarlijk voor de volksgezondheid en het milieu. Samen met andere provincies wil provincie Gelderland daarom al jaren een Europees en een landelijk verbod. Omdat dit verbod er nog niet is, hebben Gelderland, Zeeland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Flevoland een provinciaal verbod ingesteld.
Tanks ventileren tijdens varen
Voordat schepen nieuwe lading krijgen, moeten de restgassen van de vorige lading uit de tanks. Dit doet de schipper door tijdens het varen de tanks te ventileren. Dan vervliegen de dampen. Het gaat niet alleen om benzeen en benzeenhoudende gassen, maar ook om stoffen als aceton, ethanol, methanol en ethylalcohol.
Varend ontgassen in Nederland
Uit een onderzoek van CE Delft (2016) blijkt dat ontgassen in Nederland het meest voorkomt in de buurt van de grote havens Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen. In Gelderland gebeurt dit volgens het onderzoek minder. Wel is onduidelijk of Duitse schepen over de grens in Nederland ontgassen. Tot nu toe hebben we in Gelderland weinig tot geen meldingen binnen gekregen. Het onlangs geschetste beeld dat Duitse tankers elke dag illegaal gevaarlijke stoffen lozen, kennen we niet. Maar we nemen de signalen serieus en onderzoeken ze.
Een Europees probleem, een Europese oplossing
Rivieren houden niet op bij de landsgrens en de binnenvaart ook niet. Onder druk van verschillende provincies heeft het Rijk bij de Europese Unie om maatregelen gevraagd. Resultaat is een Europees verbod op varend ontgassen dat in alle Europese lidstaten gaat gelden. De Tweede Kamer heeft al ingestemd met de benodigde aanpassing van het scheepsafvalstoffenbesluit. Hiermee is het verbod in Nederland in 2020 weer een belangrijke stap dichterbij. Het aantal verboden stoffen wordt tot 2023 stapsgewijs uitgebreid.
Provinciaal verbod als een tijdelijke maatregel
Provincie Gelderland heeft in navolging van een aantal provincies in 2017 een verbod ingesteld op het ontgassen van dampen met meer dan 10% benzeen en benzeenhoudende stoffen. Dit verbod wordt gehandhaafd door de Landelijke Eenheid van de politie. Die controleert nu al of schippers zich bij het ontgassen houden aan bestaande wetgeving voor gevaarlijke stoffen op het water. Totdat het landelijk verbod ingaat, neemt de Landelijke Eenheid het provinciale verbod mee in de controle.
Voorbereiden van een definitief nationaal verbod
We werken ook actief mee aan een goede invoering van het landelijk verbod in 2020. Samen met andere provincies, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat en het bedrijfsleven is daarvoor een taakgroep opgezet. Belangrijk is dat er de komende jaren op de juiste plekken meer ontgassingsinstallaties bijkomen. In Gelderland zijn 2 initiatieven waar naar gekeken wordt. Ook is duidelijkheid over de financiering van het verbod belangrijk: de kosten van het ontgassen moeten niet bij de schippers komen te liggen. Daarnaast gaat de taakgroep bekijken hoe het verbod het beste gehandhaafd kan worden en verspreiden ze goede informatie onder schippers.
