Rondetafel Wet Kwaliteitsborging in de bouw : een impressie van de standpunten

De hoorzitting is in vier blokken verdeeld, waarin

genodigde partijen

uit de bouw, verzekeringswezen, overheden, opdrachtgevers en eindgebruikers aan de hand van een

position paper

hun visie ten aanzien van het wetsvoorstel konden uitspreken. Vervolgens werden door de Kamerleden vragen gesteld. Vanuit de Kamer waren de Roald van der Linden (VVD) en Albert de Vries (PvdA) aanwezig, onder leiding van Jaco Geurts (CDA) als voorzitter.

Algemeen beeld vanuit de hoorzitting is dat er steun is voor het wetsvoorstel, zowel bij de opdrachtgevers, bouwers, toeleveranciers en ontwerpers. Wel hebben alle partijen nog specifieke wensen voor aanpassing van het wetsvoorstel. De Kamerleden maakten in de hoorzitting duidelijk dat zij het wetsvoorstel zo snel mogelijk plenair willen behandelen. Hiertoe gaven de sprekers de volgende aandachtspunten mee:

Verzekering/ garantie

Door diverse genodigden wordt verschillend gedacht over het wel of niet noodzakelijk zijn van een verplichte verzekering. Een aantal is voorstander van een first party (object)verzekering. Deze moet bij verkoop van het bouwwerk al naar gelang de looptijd ook overdraagbaar zijn op de nieuwe eigenaar. Het voordeel van een dergelijke verzekering is dat de consument direct bij de verzekering kan aankloppen in plaats van zoals bij de huidige waarborgregeling eerst de aannemer aan te moeten spreken.

Vanuit de opdrachtgever gezien is dit een te prefereren situatie. Vanuit de doelstelling van de Wet (veiligheid en gezondheid) echter niet: wie garandeert dat er ook echt herstel wordt uitgevoerd? Wellicht is er een modus te vinden die beide belangen op een goede manier dient!

Toelatingsorganisatie

Rondom de Toelatingsorganisatie worden verschillende aandachtspunten gegeven.

• Verschillende (bestaande) instrumenten voor kwaliteitsborging zijn onder accreditatie afgegeven. Als aandachtspunt wordt meegegeven dat tussen de Raad van Accreditatie (RvA) en de Toelatingsorganisatie overlap aanwezig is. Let hierop met de uitwerking van werkzaamheden van de Toelatingsorganisatie en de kosten daarvan. Ofwel doe dingen niet dubbel.

• Vanuit UNETO/VNI wordt aangegeven dat de Toelatingsorganisatie vooral moet bestaan uit deskundige vanuit de praktijk. Vanuit de VVD wordt de zorg uitgesproken dat de Toelatingsorganisatie geen lobbyclubje moet worden.

• Vanuit het instituut voor bouwrecht (IBR) wordt gevraagd voor de mogelijke aansprakelijkheid van de Toelatingsorganisatie, waarbij een parallel werd getrokken met het arrest Duwbak Linda waarin de staat uiteindelijk niet aansprakelijk gesteld kon worden. Alhoewel de situatie hier vergelijkbaar is een private partij die goedkeuring geeft binnen een publiek stelsel zou naar de mening van de IBR hier vooraf duidelijkheid over moeten zijn.

Aansprakelijkheid

Bouwend Nederland pleitte voor aanpassing van de voorgestelde wijziging van het Burgerlijk Wetboek door de regels voor de professionele opdrachtgever ongewijzigd te laten. Naar de mening van Bouwend Nederland is het met de hedendaagse vormen van aanbesteden en het tijdstip van instappen in het proces vaak onmogelijk om de volledige verantwoordelijkheid te nemen.

De PvdA geeft aan dat dit wat hen betreft een essentieel onderdeel van de wet is en dat tegen een aanpassing zoals voorgesteld door Bouwend Nederland zal worden gestemd.

Bouwbesluittoetsvrij (60% van de vergunningen vervallen)

De Aannemersfederatie (AFNL) pleitte voor een verplichte kwaliteitsverklaring van de bouwer bij de zogenaamde Bouwbesluittoetsvrije projecten. Als de aannemer verplicht wordt om bij gereedmelding een verklaring op te stellen dat het bouwwerk voldoet, kunnen de goede aannemers zich onderscheiden van de beunhazen.

Erkende kwaliteitsverklaringen

Door NVTB en PVS werd gepleit om de erkende kwaliteitsverklaring te mogen blijven gebruiken. Door Peter Ligthart die hiernaar onderzoek heeft gedaan werd nogmaals bevestigd dat dat geen probleem is. Erkende kwaliteitsverklaringen worden in het nieuwe stelsel naar zijn mening zelfs belangrijker. Erkende verklaringen of algemeen geaccepteerde oplossingen zoals de SBR Referentie details bieden de kwaliteitsborger een solide basis voor zijn uitspraak dat aan de voorschriften is voldaan. Het blijft echter altijd noodzakelijk dat op een aantal kritieke punten mede bepaald door de omgeving en bij verbouwing het bestaande bouwwerk toezicht op de toepassing wordt gehouden.

Een bouwwerk kan perfect zijn, als het geplaatst wordt op een onjuist aangelegde fundering dan is het gehele bouwwerk waardeloos. Een deskundig oordeel van een kwaliteitsborger maakt hier nadrukkelijk het verschil.

Rollen en verantwoordelijkheden

Zowel IBR, VNG als Brandweer Nederland misten nog een groot deel van de uiteindelijke voorschriften. Deze moeten nog vastgelegd worden in de Ministeriële regeling en in de protocollen van de Toelatingsorganisatie: de organisatie gaven aan hierbij betrokken te willen worden.

Daarnaast werd door VBWTN en VNG aangegeven dat het bevoegd gezag te allen tijde bestuurlijk verantwoordelijk is en blijft. Beide Kamerleden waren het hier niet mee eens: de verantwoordelijkheid voor kwaliteit moet altijd bij de markt blijven liggen en kan niet afhankelijk zijn van de mate van toezicht door het bevoegd gezag.

Leges

Algemeen werd door partijen aangedrongen op het aanpassen van de huidige regels voor leges. De leges zouden met minstens 50% omlaag moeten. Volgens Neprom is de huidige systematiek van kruissubsidiëring onrechtvaardig. De VNG maakt zich zorgen over de gemeentelijke begroting indien de leges wegvallen. Door PvdA wordt voorgesteld om nader onderzoek te doen naar leges in relatie tot de gemeentelijke begroting.

Kennisontwikkeling

Door NL-ingenieurs werd aangegeven dat de gehele bouwsector aannemers en adviseurs kennis mist als het gaat om de bouwregelgeving. De Kamerleden zijn van mening dat dit de invoering van de wet op zich niet mag vertragen. Het Economisch Instituut Bouw (EIB) pleitte ook voor een snelle invoering van de wet, zodat de bouwsector weet waar zij aan toe is en zich terdege kan gaan voorbereiden op het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging in de bouw.

Pilots

Verschillende genodigden haalden de berichtgeving over de pilots aan. Het beeld werd zowel door voor- als tegenstanders (!) als eenzijdig gezien. De vertegenwoordiger van Aedes stelde dat de pilot Zeeburgereiland een groot succes is voor de opdrachtgever en de uiteindelijke kwaliteit zeker goed is. Vanuit Vereniging Eigen Huis werd gepleit om nog pilots te houden voor invoering van de wet. Laat vooral zien hoe het systeem werkt, wordt de koper er beter van?

Het vervolg

Na ruim 4 uur het woord aan de betrokken partijen is het nu aan de Tweede Kamer. De plenaire behandeling van de Wet kwaliteitsborging staat gepland voor de eerste week van november en het wachten is op het wensenlijstje van de verschillende partijen.

Update: volgens de website van de Tweede Kamer wordt het wetsvoorstel een week eerder behandeld:

de week van 24 oktober!