In opdracht van de koepels van gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk heeft het Interbestuurlijk Acceptatieteam (IBAT) in september 2021 de volgende ronde testen uitgevoerd in en met de landelijke voorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV). De rapportage met de resultaten van deze testen is gepubliceerd op deze website en gedeeld met de Programmaraad. De geconstateerde bevindingen zijn in het reguliere bevindingenproces van TBO (Tactische Beheer Organisatie) ondergebracht.
Gedurende het jaar toetst het IBAT regelmatig de ontwikkeling van het DSO-LV. Elke 6 à 7 weken test het team de opgeleverde functionaliteiten. Daarnaast kijkt het IBAT naar de manier waarop de gebruikersondersteuning is ingericht.
Het IBAT toetst de functionaliteit van het DSO-LV aan de eisen in het Globaal Programma van Eisen (GPvE) en aan de afgesproken capabilities die minimaal nodig zijn om het DSO-LV in werking te laten treden. Overheden in het land voeren, onder regie van de koepelorganisaties, de testen uit.
Op het moment dat het basisniveau en het inwerkingtredingsniveau (IWT-niveau) van de functionaliteit van het DSO-LV is bereikt, brengt het IBAT een advies uit over de bestuurlijke acceptatie van het DSO-LV aan de koepels van gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk.
Daarnaast rapporteert het IBAT bij deze koepels over andere zaken die niet direct met de testen van DSO-LV te maken hebben. Zo kan het IBAT aandacht vragen voor prestaties van het DSO-LV die niet met de functionaliteit te maken hebben. Denk daarbij aan snelheid en beschikbaarheid of aan gebruikersondersteuning.
In september deden de volgende 10 overheidspartijen aan de testronde mee. Vaak gebeurde dat samen met hun softwareleveranciers.
provincies: Utrecht en Noord-Brabant
gemeenten: Waalre, Utrecht, Groningen, Haarlemmermeer
waterschappen: Zuiderzeeland, De Dommel, Stichtse Rijnlanden en Amstel, Gooi en Vecht (AGV) / Waternet
omgevingsdienst: RUD Utrecht (samen met De Bilt en Provincie Utrecht)
het opstellen en publiceren van omgevingsdocumenten (planketen)
het ontvangen van verzoeken, zoals vergunningen en meldingen (vergunningketen).
Voor Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) en Waternet was het de eerste keer dat ze met de testen meededen. Dit verliep meteen succesvol: samen met de softwareleverancier hebben ze de planketen werkend gekregen. Ook een volgende ronde doet dit testteam weer mee.
Een belangrijke les voor AGV/Waternet en waarschijnlijk voor meer organisaties: het kost de nodige (interne) energie om een start te maken met 'echte beproevingen'. Denk aan het afstemmen met de softwareleverancier en het technisch inrichten van het systeem. Ook het volledig doorgronden van de inhoud van de regels die aan het DSO worden aangeboden vraagt aandacht. Daarnaast vergt het beheer van die regels daarna de nodige inspanning.
De gemeente Waalre wilde tijdens deze IBAT-ronde een realistisch omgevingsplan publiceren, vooral voor wat betreft de omvang. Dit plan is gevalideerd en bekendgemaakt. En vervolgens is het resultaat bekeken op overheid.nl en bij Regels op de Kaart.
De gemeente Waalre merkte dat het valideren van omgevingsdocumenten soms veel tijd in beslag nam. Ook het downloaden van een eerder gepubliceerd plan en het aanpassen daarvan verliep nog niet helemaal goed.
Met name de deelnemende provincies en waterschappen ondervonden bij deze IBAT-test problemen met het publiceren van grote omgevingsverordeningen. Dit heeft vooral te maken met het aanleveren en verwerken van plannen met heel veel geometrische bestanden in de landelijke voorziening van het DSO. Een geo-taskforce met specialisten van alle betrokken partijen, onder wie plansoftwareleveranciers, heeft het probleem ondertussen geanalyseerd en werkt aan oplossingen, zodat overheden deze geo-bestanden in het DSO kunnen laden. Zie voor meer informatie het nieuwsbericht Oplossingen voor uploaden van veel geo-bestanden in DSO.
De VTH-keten is al veel verder ontwikkeld dan de planketen. Deze keten is al ver genoeg om echt goed mee te kunnen oefenen. Bij het testen verschuift de aandacht dan ook langzamerhand naar het beproeven van de bruikbaarheid in het aanvraag- en behandelproces.
Zo werden in de gemeente Utrecht circa 20 verschillende verzoeken ingediend. En zijn deze allemaal goed aangekomen. Minder positief zijn de testers van de VTH-keten over de uitleg en vragen voor initiatiefnemers. Die vinden zij onduidelijk. Er worden vragen gesteld over de gebruikersvriendelijkheid van het loket. Hier wordt aanvullend onderzoek aan gedaan.
Bevindingenverslag IBAT-testronde 6 tot en met 21 september 2021
Tijdens de testen melden de deelnemende overheden fouten, verstoringen of wensen via een formulier. Na een eerste analyse worden de meldingen doorgezet naar de ontwikkelpartij die verantwoordelijk is voor de software waar de melding over gaat. Soms lossen zij de meldingen direct op. Soms worden de meldingen geagendeerd voor het volgende programma increment (PI). En soms worden ze als wens op de backlog gezet.
In de periode van 25 oktober tot en met 8 november is er weer een IBAT-testperiode geweest. De resultaten zijn ondertussen gedeeld met de Programmaraad. Voor de periode van 6 december tot en met 10 december staat een nieuwe IBAT-testronde op de planning. Deze testperiode duurt 1 week en staat voor het grootste deel in het teken van opgeleverde oplossingen voor eerder geconstateerde bevindingen.
Ondertussen is er met TBO Release Management overleg geweest over de nieuwe IBAT-testperiodes in 2022.
