Aantrekkelijke en levendige winkelstraten. Om dit zo te houden hebben in het Overijsselse Provinciehuis in Zwolle alle 26 gemeenten vandaag in het bijzijn van minister Kamp (Economische Zaken) verschillende RetailDeals getekend. Deze deals moeten de leegstand tegen gaan en zorgen voor een betere samenwerking tussen ondernemers, overheden en vastgoedontwikkelaars.
Minister Kamp:
Samen met provincies, gemeenten, vastgoedpartijen en ondernemers werken we sinds maart 2015 aan het versterken van onze winkelgebieden. Met de Retailagenda willen we onze dorpskernen en binnensteden levendig, en onze winkelstraten economisch succesvol, houden. De retail is een belangrijke sector voor elke gemeente, goed zijn voor een jaarlijkse omzet van circa 110 miljard euro en een werkgelegenheid van ruim 870.000 mensen. Het is een goede stap dat alle Overijsselse gemeenten zich hiervoor inzetten en samenwerken aan vitale en toekomstbestendige winkelgebieden. Daarmee gaan we ook winkelleegstand tegen, daar profiteert iedereen van.
Leegstand
Een van de belangrijkste pijlers onder een RetailDeal is het tegengaan van leegstand. Na verschillende faillissementen van grote winkelketens staat de markt voor winkelpanden extra onder druk. Op 1 januari van dit jaar stond 7,1% van de Nederlandse winkels leeg. Dat komt neer op ruim 15.000 lege panden. In de detailhandel wordt ruim twee miljoen vierkante meter vloeroppervlak niet gebruikt, dat is meer dan 7,5% van het totaal. Om deze problemen aan te pakken, werkt een landelijk samen met gemeenten aan de vraag hoe en waar er vierkante meters uit de markt kunnen worden genomen. Ook worden uitbreidingsplannen kritisch tegen het licht gehouden.
Retailagenda
Om de nodige veranderingen in het winkellandschap in goede banen te leiden, nam minister Kamp in maart 2015 het initiatief voor de landelijke Retailagenda. Sinds de start zijn er in totaal 109 van deze RetailDeals gesloten, waar meer dan 140 gemeenten bij zijn betrokken. In deze deals versterken gemeenten of regios hun winkelgebieden in nauw overleg met winkeliers, horeca, vastgoedondernemers, culturele instellingen en bewoners. Ook wordt vastgelegd op welke locaties winkels kansrijk zijn en op welke locaties niet. Voor winkelbedrijven is duidelijkheid hierover van belang om te besluiten of zij zich wel of niet willen vestigen in een stad.
Lees hier:
Kamerbrief over Tweede voortgangsrapportage Retailagenda
Toespraak van minister Kamp bij het Zomercongres Retailagenda
Toespraak van minister Kamp (EZ) bij het Zomercongres
Retail
agenda op 3 juli 2017 in het provinciehuis van Overijssel in Zwolle.
Dames en heren,
Het afnemen van producten en diensten van de
retail
is dagelijkse routine voor iedereen. Voor zover het de fysieke
retail
betreft, gaat dat ook gepaard met ontmoetingen, met buren en kennissen, maar ook met mensen die je nog niet kent.
Over het belang van
retail v
oor ieder van ons en voor de samenleving als geheel bestaat geen twijfel. Het is dan ook logisch dat de overheid die staat voor het algemeen belang in beeld komt als er veranderingen binnen de
retail
plaats vinden. Dat is nu het geval.
De fysieke
retail
staat onder druk van de
online retail. Online retail
uit eigen land en uit het verre buitenland. 3 weken geleden werd me in China een cargo-vliegtuig aangewezen dat op punt van vertrekken stond, met 40.000 pakjes van Alibaba voor Nederlandse consumenten aan boord. We hebben te maken met leegstand van winkelpanden. Op 1 januari stond 7% van de winkelpanden leeg: 15.000 lege panden. 2 miljoen vierkante meter vloeroppervlak wordt niet gebruikt, meer dan 7,5% van het totaal. Daarnaast wordt een groot oppervlak niet optimaal, niet efficiënt gebruikt.
En er speelt meer. Voorheen kon een winkelformule 10, 20 jaar mee, nu moeten ondernemers hun formule in dezelfde periode meerdere malen aanpassen om aantrekkelijk te blijven voor de consument. Dat vraagt aanpassingsvermogen van iedereen. Van de winkeliers, de eigenaren van het onroerend goed en van de betrokken overheden.
Dames en heren,
De
Retail
agenda is ons gezamenlijke antwoord op die aanpassing-uitdaging. Winkeliers, verhuurders van winkelpanden en gemeenten werken samen aan de aantrekkelijkheid van winkelstraten. De winkeliers krijgen zo de kans om in te spelen op de veranderende marktomstandigheden en te profiteren van de aantrekkende economie, want die hebben we nu gelukkig mee. Die maakt het ons gemakkelijker om te doen wat nodig is.
We zijn met de
Retail
agenda inmiddels sinds maart 2015 bezig en kijken vandaag terug.
Er is goed nieuws te melden. Om te beginnen de
RetailDeals
: concrete plannen die gemeenten met de betrokken
stakeholders
maken om winkelgebieden en binnensteden vitaal en aantrekkelijk te houden, of aantrekkelijke en vitaler te maken. Tot nu toe zijn in totaal 84
RetailDeals
gesloten, waarbij 116 gemeenten zijn betrokken, die daar op hun eigen manier invulling aan geven. De 3e tranche van de
RetailDeals,
die vandaag getekend worden, voegt daar nog eens 26 deals aan toe, waarmee het totaal aantal betrokken gemeenten boven de 140 gemeenten komt. In Overijssel doen alle gemeenten mee.
Daarnaast hebben alle 12 provincies een Provinciale RetailDeal gesloten. Dat is van groot belang: processen als deze waarbij veel gemeenten betrokken zijn lopen veel beter met provinciale regie: regionale samenwerking om vitale en toekomstbestendige winkelgebieden te realiseren en winkelleegstand tegen te gaan. Sander de Rouwe heeft daar zojuist meer over verteld: het is goed om te horen dat alle 12 provincies concrete afspraken hebben gemaakt om aandacht te geven aan de retail in alle gemeenten in iedere provincie.
Er worden in de
Retail
Agenda niet alleen
RetailDeals
gesloten. Samen met lokale
stakeholders
hebben we expert-bijeenkomsten georganiseerd, en instrumenten en pilots ontwikkeld die leegstand tegengaan. Daarnaast pakken we de regeldruk aan, op 2 manieren: we lossen met maatwerk door de sector aangedragen knelpunten op, en hebben met 12 gemeenten een pilot opgezet voor lichtere regelgeving in winkelgebieden. Daaruit is inmiddels al gebleken dat gemeenten en ondernemers samen veel meer problemen kunnen oplossen dan gedacht. Vaak blijkt dat niet regelgeving de sta-in-de-weg is, maar gebrek aan constructief overleg. We gaan deze
pilot
een vervolg geven.
Ook is er goed nieuws te melden over hoe de
Retail
agenda werknemers en ondernemers helpt om te gaan met de snel veranderende markt. Voor werknemers zijn mogelijkheden tot om- en bijscholing opgezet. In reactie op de faillissementen van enkele grote winkelketens hebben de sociale partners in de retail Detailhandel Nederland, FNV en CNV Vakmensen in 2016 het project Loopbaansupport Detailhandel opgezet. Mensen die hun baan in de detailhandel zijn kwijtgeraakt, worden persoonlijk en professioneel ondersteund, zodat ze zo snel mogelijk een nieuwe baan kunnen vinden.
De
Retail
Agenda voorziet ook in het kennisniveau van de detailhandel als geheel. Voor een sector in transitie als de detailhandel is het van belang om relevante kennis toegankelijk en bereikbaar te hebben.
INretail
en Thuiswinkel.org gaan een breed kenniscentrum voor de detailhandel opzetten, met steun van de partijen achter de
Retail
agenda, en met een startsubsidie van Stichting Detailhandelfonds.
Afgelopen oktober hebben we een 21e afspraak aan de
Retail
agenda toegevoegd, die we de
Retail-
innovatieagenda noemen. Nieuwe tijden vragen om nieuwe vormen van retail, en nieuwe verdienmodellen. Het is belangrijk daarmee te experimenteren. Inmiddels hebben zich ruim 18 partners bij de
Retail-
innovatieagenda aangesloten: steden, winkelgebieden, brancheorganisaties,
retailers
en vastgoedeigenaren.
De daarbij betrokken binnensteden worden in zekere zin proeftuinen, om lokaal innovaties te ontwikkelen en te testen, die vervolgens landelijk opgeschaald kunnen worden. Zo is er een stad waar men bezig is met een pilot om te kijken hoe verlichting op een betaalbare manier kan bijdragen aan meer winkelplezier. U raadt al dat ik het over Eindhoven heb.
Dames en heren,
Er is dus goed nieuws te melden, maar we zijn er nog niet. De
Retail
agenda is geen wondermiddel, maar een uitnodiging tot hard werken, samenwerken vooral. Een belangrijke stap die nog gezet moet worden, is het verbeteren van de afspraken tussen huurders en verhuurders. Ze vinden elkaar nog niet altijd: afgelopen februari liepen de onderhandelingen over het huurmarktconvenant vast. Dat is jammer, want huurders en verhuurders hebben een duidelijk gezamenlijk doel: aantrekkelijke winkelgebieden waar bezoekers gastvrij worden ontvangen, winkeliers een goede boterham kunnen verdienen en investeerders een redelijk rendement kunnen maken. Bij een
RetailDeal
in Tilburg wordt duidelijk wat goed contact tussen huurder, verhuurder en gemeente kan opleveren: omdat gemeente en vastgoed bereid bleken om flink te investeren, heeft Tilburg nu een zoals de gemeente zegt 'compacte en complete binnenstad'. Dat ik Tilburg apart noem, betekent ook dat de meeste gemeenten nog niet zo ver zijn.
Ik zie het als mijn verantwoordelijkheid om in de huur/verhuurkwestie de regie te nemen, met het oog op het brede, maatschappelijke belang.
We gaan onderzoeken hoe de huurmarkt voor
retail
in de praktijk precies werkt. We starten een dialoog met huurders en verhuurders om afspraken te maken over gezamenlijke investeringen. En we gaan samen met het Kadaster na of we een
database
kunnen aanleggen van huurovereenkomsten, zodat we transparant en toegankelijk referentiehuren kunnen bepalen.
Dames en heren,
In Den Helder is men tevreden met hun
RetailDeal.
Winkelstraten worden gerenoveerd en getransformeerd, leegstaande panden krijgen een nieuwe bestemming. Zoals ze in Den Helder zeggen: 'Er wordt ruimte geboden voor ondernemerschap en innovatie.'
Zo moet het zijn. Met de 3e tranche
RetailDeals
van vandaag komt het doel van de
Retaila
genda weer dichterbij: een gezonde winkelsector in het hele land. We zijn onderweg, maar er zijn structurele veranderingen nodig en dat kost tijd. Dat wisten we van tevoren. Ik zei het al: de
Retail
agenda is geen wondermiddel, maar een uitnodiging tot hard werken samenwerken vooral. We zullen ons
Retail
agenda-team moeten versterken, met menskracht behalve van EZ ook van de koepels van gemeenten, de provincies en de commerciële partijen. Capabele medewerkers die fulltime beschikbaar zijn. De organisatie staat onder de uitstekende leiding van Marijke van Hees staat, en de invulling moet beter. De binnensteden, winkelcentra, winkeliers, vastgoedeigenaren en uiteindelijk de consumenten, alle inwoners van ons land dus, hebben daar recht op.
Ik zal de komende tijd in gesprek gaan met de betrokken partijen over de toekomst van de
Retail
agenda. Onze tijdelijke, hoogst noodzakelijke, gezamenlijke, intensieve inspanning is nodig voor het behoud van de Nederlandse winkelstructuur in steden en dorpen: gezellig drukke winkelstraten, waar klanten terecht kunnen voor hun boodschappen, om te winkelen, voor ontmoeting en ontspanning, waar winkeliers en investeerders een gezond rendement kunnen behalen.
Dank u.
