Het onderwerp stikstof houdt de gemoederen nogal bezig. Veel grotere ontwikkelingen liggen stil omdat er geen gebruik meer kan worden gemaakt van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit programma werd gebruikt om de bepalen welk effect een ontwikkeling heeft op zogeheten Natura 2000-gebieden op het gebied van stikstof. De Raad van State oordeelde in 2019 echter dat het PAS niet meer mag worden gebruikt. Voor elke afzonderlijke ontwikkeling moet er nu dus bekeken worden hoe dit opgelost kan worden. Op rijksniveau wordt gezocht naar een structurele oplossing.
In dat kader heeft BugelHajema een belangrijke bijdrage geleverd aan de Beleidsevaluatie van het PAS. In 2020 hebben we deze beleidsevaluatie samen met Berenschot en Tauw uitgevoerd. In opdracht van het Ministerie van LNV hebben we in drie deelonderzoeken de kwaliteit van het beleidsinstrument, de effecten van het PAS en het wetgevingstraject onderzocht. Het rapport is samen met de begeleidende kamerbrief hier te vinden.
BügelHajema Adviseurs was hierbij verantwoordelijk voor de analyse van de effecten van het PAS. Daarbij hebben we gekeken naar de ontwikkeling van de stikstofemissie en -depositie en naar de uitvoering en effectiviteit van de bronmaatregelen en natuurherstelmaatregelen. Hiervoor hebben we de informatie geanalyseerd van BIJ12, het RIVM en de provincies, zoals de beschikbare monitoringsrapportages van het PAS. Ook hebben we interviews gehouden met belangrijke stakeholders om de ervaringen met het PAS helder te krijgen.
Belangrijke bevindingen zijn dat het PAS niet heeft geleid tot een daling van de stikstofemissie en -depositie en dat men bij de totstandkoming te optimistisch is geweest over de effectiviteit, juridische houdbaarheid en uitvoerbaarheid van het PAS. Wel komt uit de evaluatie naar voren dat breed wordt onderschreven dat het verbinden van doelen voor economie, stikstofdepositie en natuurherstel op zichzelf een goede gedachte is, mits de natuurdoelen volwaardig meewegen in de uitwerking en besluitvorming. Op basis van de bevindingen hebben we tot slot aanbevelingen geformuleerd voor nieuw stikstofbeleid.
In de kamerbrief is te lezen hoe deze aanbevelingen zijn gebruikt bij de ontwikkeling van het nieuwe stikstofbeleid. Daarin schrijft de Minister dat ze de conclusies uit het rapport onderschrijft en de aanbevelingen meeneemt in de uitwerking van de structurele aanpak. Daartoe heeft zij het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering gepubliceerd. De reacties op het wetsvoorstel geven aan dat het nog de nodige discussie zal vergen voordat deze wet zal worden aangenomen.
Een structurele oplossing voor de stikstofprobleem is en blijft een complex vraagstuk dat zowel om ecologische, als juridische en bestuurskundige kennis en expertise vraagt. Wij leveren hier als BügelHajema Adviseurs een bijdrage aan en denken graag met u mee over de beste oplossingen voor dit complexe vraagstuk voor uw ontwikkeling.
