Voorkom chaos, pas besluitvormingsprocedures voor niet-genormeerde stoffen aan en geef zekerheid met definitieve PFAS-norm, adviseert Bouwend Nederland. Een taskforce houdt nu de minister bij de les.
Bij bouwers zit de schrik van PFAS en stikstof er goed in. Angst bestaat dat een soortgelijk scenario met een ander, nu nog onbekend stofje zich herhaalt. Daarom vraagt Bouwend Nederland om een aanpassing van wet- en regelgeving om een herhaling van zetten te voorkomen. Bouwend Nederland hoopt daarom hier met de minister over in gesprek te blijven.
Voor nu is het wachten op een definitief handelingskader voor PFAS. Zoals het er nu naar uitziet, komt die eind 2020. Dat is volgens Dirkjan Reijersen van Buuren van Grondbalans BV (handelsbedrijf in grond en baggerspecie) te laat voor een branche die nog herstelt van de crisis uit 2012: “Dat overleven ze niet. Iedereen die werk beschikbaar heeft, smeert dat uit over dit jaar. Veel ingehuurde krachten zitten al thuis, maar de grootste klap moet nog komen. Het zal nog maanden duren voor er weer nieuwe orders komen.”
Bouwend Nederland deelt de bezorgdheid van Reijersen van Buuren. Anne-Marie Frissen, Belangenbehartiger Infrastructuur voor Bouwend Nederland volgt de ontwikkelingen op de voet: “Bouwers staan voor een grote uitdaging en we gaan de ontwikkelingen in de bouw- en infrabranche monitoren. Vergeet niet dat we óók kampen met stikstof en het is nu nog onduidelijk hoe zich dat tot elkaar gaat verhouden.”
Bouwend Nederland benadrukt bij monde van Frissen dat met de tijdelijke norm van 0,8 microgram toegestane PFAS per kilo bouwgrond de zorgen nog niet zijn weggenomen. “De effecten van de nieuwe norm zijn nog onbekend. Er blijven onzekerheden.” Eén van die grote onzekerheden is volgens Dirkjan Reijersen van Buuren het ontbreken van een definitieve norm voor het gebruik van grond onder oppervlakte water: “Die staat nog steeds op nul en dat is een groot probleem.”
Ruim 80% van de grondafvoer gaat juist naar projecten die het nodig hebben onder grondwaterniveau en onder oppervlaktewater. Het gaat om circa 20 grote projecten in Nederland waar bijvoorbeeld wordt gebouwd in gedempte havens of ander nat gebied. “Het is wel dankzij die 20 projecten dat meer dan 1000 andere bouwplaatsen hun grond kwijt konden. En dat traject staat nu nog stil omdat daar de tijdelijke PFAS-norm niet opgaat. Dat moet gelijk worden getrokken”, stelt Reijersen van Buuren.
De infrasector kijkt uit naar nieuwe orders, maar opdrachtgevers zijn nog niet scheutig met opdrachten. Bouwend Nederland hoopt dat de nieuwe norm gemeenten, waterschappen en andere belangrijke opdrachtgevers van de sector de ruimte voelen om nieuw werk toe te staan. “Als het gaat om de infra-sector, hebben we te maken met een speelveld van een groot aantal toezichthouders en een complex besluitvormingssysteem. Het blijft onduidelijk of al het werk weer opstart”, aldus Frissen.
Bouwers en de minister blijven met elkaar in gesprek middels de nieuw opgerichte PFAS-taskforce. “Zo kunnen we rechtstreeks vragen en problemen bij de minister neerleggen. We zijn er nog lang niet, maar de taskforce is een belangrijke eerste stap”, benadrukt Frissen. In de denktank zitten vertegenwoordigers van overheidslagen zoals waterschappen, gemeenten en provincie, maar is ook het bedrijfsleven vertegenwoordigd door Bouwend Nederland, VNO-NCW, de Vereniging van Waterbouwers en CUMELA. Wat Bouwend Nederland betreft stuurt de taskforce de minister ook aan op het onder de loep nemen van de huidige wet- en regelgeving. “We moeten voorkomen dat Nederland in een soortgelijke situatie wéér op slot gaat, door een nieuwe procedure voor de omgang met niet-genormeerde stoffen vast te stellen”, stelt Frissen.
Reijersen van Buuren heeft nog wel een advies voor de taskforce: “We hebben nu een tijdelijke achtergrond waarde van 0,8 microgram voor PFAS (0,9 voor PFOS) echter geldt deze niet voor onder oppervlaktewater. Een achtergrond waarde is een ondergrens en deze moet ongelimiteerd gelden voor alle toepassingen, dus ook onder oppervlaktewater. Nu doet de situatie voor dat we schone grond hebben, echter mogen we deze niet onder water gebruiken. Dat is niet uit te leggen. Daarnaast is het een goede tweede stap als we een lijn trekken voor de zogeheten tijdelijke 3-7-3 norm voor klasse wonen en industriegrond. Deze norm geldt nu alleen boven grond- en oppervlaktewater. Ook deze norm moet gelijk zijn voor alle toepassingen van klasse wonen en industriegrond. De situatie is nu dat we grond met bijvoorbeeld 500 milligram aan lood onderwater mogen toepassen, echter aan PFAS mag er helemaal niets (0,1 microgram) inzitten. Als dat op één lijn ligt, geeft ons dat de broodnodige zekerheid.”
