Mogelijk nog veel gevaarlijk roestvast staal in overdekte zwembaden

Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) noemt de situatie "zeer teleurstellend". Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer, met daarbij een rapportage over de situatie in de zwembaden.

Alle overdekte zwembaden moeten met een rapport aantonen dat er geen gevaarlijk roestvast staal in hun gebouw zit. Als het er nog is, moet het vervangen worden.

Plasterk vraagt van de gemeenten om de zwembaden te controleren en naleving van het Bouwbesluit te eisen. Als er sprake is van een gevaarlijke situatie, kunnen zij zwembaden (tijdelijk) sluiten of andere maatregelen nemen.

RVS kan breken door chloordamp

Bepaalde soorten roestvast staal kunnen door chloordamp in het zwembad worden aangetast en breken. In 2011 kwam in Tilburg een vijf maanden oude baby om het leven nadat een geluidsbox naar beneden viel die met roestvast staal was opgehangen.

Omdat de zwembaden in Nederland daarna niet zelf genoeg maatregelen namen, kwam er vorig jaar een wettelijke verplichting. Elk binnenzwembad moest voor 1 januari 2017 met een rapport aantonen dat er geen gevaarlijk roestvast staal in hun bad aanwezig was. Uit onderzoek blijkt nu dat pas zon 20 procent van de onderzochte binnenbaden aan die verplichting voldoet. De zwembaden die niet reageerden op de vragen in het onderzoek zijn daarbij nog niet meegeteld.

Pas 20 procent aantoonbaar veilig

In het onderzoek zijn alle bekende overdekte zwembaden onderzocht door advies- en ingenieursorganisatie Arcadis , in opdracht van het ministerie van BZK. Openbare zwembaden, maar ook baden in hotels, vakantieparken, zorginstellingen en sportcomplexen. Arcadis deed dat met een enquête onder 1027 binnenzwembaden en met bezoeken aan 68 baden.

• 698 zwembaden (68%) deden mee aan het onderzoek;

• 329 zwembaden (32%) hebben niet gereageerd, ondanks een herhaald verzoek;

• van de 698 zwembaden die meededen heeft 75% wel een rapport, maar heel vaak blijkt daaruit nog niet dat de situatie veilig is;

• in slechts 20% van de 698 zwembaden die de enquête invulden, is geen gevaarlijk roestvast staal aanwezig, aangetoond met een rapport;

• in de 329 zwembaden die niet meededen, is de situatie onduidelijk.

Het verbod op bepaalde typen roestvast staal in overdekte zwembaden geldt vooral boven het zwembassin en in overige ruimten waar chloordamp is. Daar kunnen bevestigingen van plafonds, installaties of verlichting van roestvast staal door chloordamp worden aangetast en breken. In en direct rondom het zwembassin is onder voorwaarden het roestvast staal nog wel toegestaan, zoals bij trapjes.

Gemeenten hebben de taak te controleren of zwembaden voldoen aan wettelijke verplichtingen. Zowel voor hun eigen gemeentelijke zwembaden, als voor andere zwembaden binnen de gemeente.

De kamerbrief:

Aansluitend op mijn brief van 12 oktober 2016 (TK 28 325, nr. 159) informeer ik uw Kamer hierbij over de uitkomsten van het onderzoek naar de naleving van de onderzoeksplicht voor roestvaststaal in zwembaden. Eigenaren van zwembaden moesten voor 1 januari 2017 aantonen dat er geen gevaarlijk roestvaststaal meer in hun zwembad aanwezig was. Arcadis Nederland B.V. heeft het onderzoek in opdracht van mij uitgevoerd en het bijgaande rapport opgesteld.

Uitkomsten onderzoek

Het onderzoek is afgestemd met de zwembadbranche (NPZ-NRZ, VSG, Recron) en met de Vereniging Bouwtoezicht Nederland. Gestreefd is om alle overdekte zwembaden in Nederland die onder de onderzoeksplicht vallen, mee te nemen in het onderzoek. Het gaat daarbij om afzonderlijke zwembaden, maar ook om zwembaden die onderdeel zijn van bijvoorbeeld hotels, vakantieparken, zorg- instellingen en sportcomplexen.

Het onderzoek bestond uit een schriftelijke enquête onder de overdekte zwembaden in Nederland. In totaal zijn 1027 zwembaden gevraagd deze enquête in te vullen. 698 zwembaden (68%) hebben de enquête ingevuld en 329 zwembaden (32%) hebben dit - ondanks rappellering - uiteindelijk niet gedaan. Steekproefsgewijs is vervolgens bij 68 zwembaden een locatiebezoek gebracht ter validatie van de enquêteresultaten. De algemene conclusie uit het onderzoek is dat de overdekte zwembaden nog onvoldoende gevolg hebben gegeven aan de onderzoeksplicht naar roestvaststaal. Van de 698 zwembaden die de enquête hebben ingevuld heeft 75% een door de wet voorgeschreven onderzoeksrapport laten opstellen, maar uit een groot deel van deze rapporten blijkt dat nog niet volledig wordt voldaan aan de onderzoeksplicht. Indicatief kan worden geconcludeerd dat pas één vijfde van deze 698 zwembaden een onderzoeksrapport heeft waaruit daadwerkelijk blijkt dat er geen gevaarlijk roestvaststaal meer aanwezig is. De 329 zwembaden die de enquête niet hebben ingevuld, zijn hierin niet meegenomen. Een overzicht van alle zwembaden met de belangrijkste informatie uit de enquête is als bijlage D in het rapport opgenomen.

Reactie op uitkomsten en verdere acties

De uitkomsten van het onderzoek vind ik zeer teleurstellend. Hoewel een groot deel van de onderzochte zwembaden onderzoek heeft laten uitvoeren, voldoet naar schatting 80% van deze zwembaden nog niet volledig aan de wet. Daarnaast is van een grote groep van 329 zwembaden onduidelijk of zij voldoen aan de onderzoeksplicht: zij hebben ondanks rappellering- niet gereageerd op het verzoek om de enquête in te vullen.

Ik vind het belangrijk dat ieder zwembad aan de onderzoeksplicht voldoet en dat er in de tussentijd geen sprake is van voor het publiek gevaarlijke situaties. Zwembaden zijn hiervoor zelf verantwoordelijk, maar om dit te bereiken is de inzet nodig van de gemeenten. Burgemeester en wethouders van een gemeente zijn het bevoegd gezag voor de bouwregelgeving en zijn verantwoordelijk voor de handhaving. Of een zwembad in een gemeente voldoet aan de wet is ter beoordeling van Burgemeester en Wethouders van de gemeente. Ik heb de gemeenten daarom verzocht alle overdekte zwembaden in hun gemeente te controleren op de naleving van de onderzoeksplicht en waar nodig handhavend op te treden. Bij deze handhaving kunnen gemeenten een dwangsom opleggen of bestuursdwang toepassen. Indien naar hun oordeel sprake is van een voor het publiek gevaarlijke situatie, kunnen zij een zwembad tijdelijk sluiten of andere maatregelen nemen ter bescherming van het publiek.

Ik heb de gemeenten verzocht om mij voor 15 oktober 2017 te informeren wat de uitkomsten zijn van de controles bij de zwembaden in hun gemeente.

Voorts heb ik Gedeputeerde Staten van alle provincies geïnformeerd omdat zij verantwoordelijk zijn voor het interbestuurlijke toezicht op de gemeenten.

Ik informeer u in het najaar van 2017 over de reacties van de gemeenten.

Download:

Onderzoek Onderzoeksplicht Roestvaststaal zwembaden