De energietransitie in de gebouwde omgeving komt langzaam op gang. Dat ligt op zich in de lijn der verwachting, eerst moet er ervaring opgedaan worden in het zo slim en voordelig mogelijk CO2-neutraal maken van gebouwen om zo de basis te leggen voor een sprint in de komende decennia.
"Wat van belang gaat worden om de energietransitie te versnellen, is dat er maatschappelijk handelingsperspectief ontstaat. Wat kunnen burgers, corporaties of gebouweigenaren doen om aan de slag te gaan met verduurzaming? Daarmee ontstaat ook het handelingsperspectief voor de markt: toenemende volumes aan de vraagkant zorgen voor continuïteit bij bedrijven en leiden tot innovaties en opschaling waarmee de energietransitie haalbaar en betaalbaar kan worden gemaakt.” zegt Edgar van Niekerk, Beleidsadviseur Duurzaamheid van Bouwend Nederland.
De Nederlandse Waterstofgezant Noé van der Hulst noemt de lange levensduur van kapitaalgoederen als factor: "We zitten met een enorme bestaande voorraad elektriciteitscentrales, raffinaderijen, fabrieken, gebouwen, huizen en dergelijke met een economische levensduur van vele decennia. Dit betekent simpelweg dat je met enorme remwegen te maken hebt en dat het zelfs in het beste geval vele decennia vergt om de energie-gerelateerde CO2-emissies significant omlaag te brengen. Deze factor speelt in sterke mate in de gebouwde omgeving."
Dan is er nog het kostenaspect. Niet veel huishoudens zullen hun woning kunnen verduurzamen zonder hun totale woonlasten te verhogen, concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving in augustus 2020. Het rapport stelt verder: "Zonder extra subsidies is de verduurzaming van het eigenwoningbezit financieel gezien voorlopig dus niet haalbaar. Voor veel huishoudens zal gelden dat afwachten de voordeligste en wellicht ook de verstandigste optie is."
De trage start hoort dus (in elk geval deels) bij de transitie en wil zeker niet zeggen dat de energietransitie niet kan versnellen. Churandy Martina liep tijdens zijn eerste wedstrijd ook nog niet onder de tien seconden.
Kortom, de motor van de energietransitie draait, maar nog niet hard genoeg. Met een betere samenwerking en het delen van kennis, kan de sector straks écht gas gaan geven (in figuurlijke zin uiteraard) en zo grote kansen pakken. Zoals Noé van der Hulst zegt: "Als Nederland eerder dan andere landen op kosteneffectieve wijze nieuwe, maar vooral ook bestaande huizen en gebouwen energieneutraal kan krijgen (resp. energieleverend), dan levert dit kennis en kunde op in bedrijven en instituten die wereldwijd exporteerbaar is. Dat geldt ook voor creatieve financieringsconstructies van financiële instellingen die huidige 'split-incentive' barrières doorbreken". Volgens van der Hulst moeten we veel meer oog hebben voor de kansen die de wereldwijde energietransitie ons land biedt. Zeker als we slim weten aan te sluiten bij de comparatieve voordelen van Nederland.
Door Kathelijne Koster
