Terugblik VNG-commissie RWM 13 februari 2020. De commissie Ruimte, Wonen en Mobiliteit kwam op 13 februari 2020 bijeen. Er werd gesproken over wonen en zorg en de Nationale Omgevingsvisie (NOVI).
De commissie bespreekt een conceptbrief van de VNG aan alle gemeenten over wonen en zorg. Commissielid Hans Adriani schetst de toenemende problematiek bij het wonen voor ouderen, daklozen, uitstroom uit de GGZ en andere doelgroepen die behoefte hebben aan een combinatie van wonen en zorg. Bijvoorbeeld door het bouwen van nieuwe woonvormen tussen intramuraal en zelfstandig. Corporaties en beleggers willen wel bouwen, maar vragen om richting, financiering van ontmoetingsruimten en zorgposten, en om organisatie van de benodigde zorg.
De Taskforce wonen en zorg, waarvan de VNG een van de deelnemers is, wil de lokale opgave in beeld brengen, stimuleert dat alle gemeenten in 2021 een visie wonen-welzijn-zorg vaststellen en vervolgens prestatieafspraken over dit thema maken. Uitgangspunt is regie vanuit de gemeente.
Op 25 maart 2020 wordt in Utrecht een bijeenkomst voor bestuurders van zorginstellingen, corporaties en gemeenten georganiseerd om te komen tot een VNG-visie op wonen en zorg.
De commissie krijgt gelegenheid om te reageren op een conceptbrief van de minister aan de Tweede Kamer over de inhoud van de NOVI. Daarnaast ligt er een concept voor samenwerkingsafspraken over de uitvoering van de NOVI. Over de inhoud zijn nogal wat opmerkingen. Er is een consultatieronde over de NOVI geweest. Het is nog niet bekend wat het Rijk met de consultatiereacties doet. De conceptbrief van de minister is een reactie op Kamervragen. Een completer beeld zal terechtkomen in het kabinetsvoorstel voor de NOVI, dat komend voorjaar wordt verwacht. Enkele opmerkingen vanuit de commissie:
De sectorale benadering vanuit veel departementen gaat ten koste van de door gemeenten gewenste integrale benadering van de ruimtelijke inrichting.
In de brief wordt uitgegaan van een tweedeling: gebieden met een grote woningbouwopgave en krimpgebieden. Maar veel gemeenten kennen een gematigde groei, die dreigen te worden vergeten.
Er worden mooie woorden gewijd aan de verbinding van woningbouw met mobiliteit. Maar in het MIRT is hiervoor voorlopig geen geld.
Het is niet duidelijk wat de bedoeling is van NOVI-gebieden. Het is onduidelijk wanneer je in aanmerking komt voor een woondeal of voor een bijdrage uit het transformatiefonds krimp. Gemeenten zijn bang voor een beauty contest. Het is wenselijk om in de NOVI te komen tot stroomlijning van regio’s. Zo wordt bestuurlijke drukte beperkt.
De neiging is groot om actuele problemen in de NOVI op te lossen en om de langere termijn te vergeten. De stikstofproblematiek wordt als voorbeeld genoemd.
Conclusie is dat de commissie nog niet kan beoordelen of de inhoud van de NOVI op een breed draagvlak onder gemeenten kan rekenen. De commissie verwacht dat de NOVI na vaststelling snel aan herziening toe is, zodat een volgende stap richting integraliteit kan worden gezet. Het is goed om spelregels voor samenwerking te maken, maar dan moeten de hoofdlijnen van de inhoud op orde zijn.
