Het wetsvoorstel Omgevingswet voorziet in een nieuw instrument programma. Op het eerste gezicht is het een goed doordacht instrument dat zijn grondslag vindt in bestaande instrumenten. Uiteindelijk zal de praktijk moeten uitwijzen hoe succesvol het instrument is.
Het wetsvoorstel Omgevingswet voorziet in een nieuw instrument programma. Op het eerste gezicht is het een goed doordacht instrument dat zijn grondslag vindt in bestaande instrumenten. Uiteindelijk zal de praktijk moeten uitwijzen hoe succesvol het instrument is.
Het programma
Het programma is opgenomen in hoofdstuk 3, afdeling 3.2 van het wetsvoorstel Omgevingswet.
Het programma is een nieuw instrument en bevat concrete, uitvoeringsgerichte maatregelen ter realisering van een doel binnen een bepaalde termijn. De beleidsdoelen uit een omgevingsvisie worden primair uitgewerkt in een programma. Het programma kan betrekking hebben op een aspect van de leefomgeving, bijvoorbeeld recreatie, het kan betrekking hebben op de ontwikkeling van een bepaald gebied, bijvoorbeeld het buitengebied van een gemeente, het kan maatregelen bevatten om aan omgevingswaarden te voldoen én het kan maatregelen bevatten om andere doelstellingen te bereiken.
Belangrijke kenmerken van een programma zijn dat het concrete maatregelen bevat om doelen te bereiken, uitvoeringsgericht is en dat de nadruk ligt op het bereiken van het doel binnen een beheersbare termijn.
Voortzetting huidig instrumentarium
Tal van de huidige wettelijke en buitenwettelijke plannen kunnen als programma worden beschouwd, zoals bij voorbeeld het gemeentelijk rioleringsplan, maar ook de Structuurvisie Buisleidingen 2012 2035 en het beheerplan voor Natura 2000-gebieden.
Bevoegd gezag en het (on)verplichte karakter van programmas
Ministers, gedeputeerde staten, het college van burgemeester en wethouders en het dagelijks bestuur van het waterschap kunnen programmas opstellen.
Deze bestuursorganen zijn vrij om programmas op te stellen voor bepaalde aspecten of voor bepaalde gebieden (paragraaf 3.2.3, van het wetvoorstel). Maar bestuursorganen zijn in sommige gevallen ook verplicht om programmas op te stellen (paragraaf 3.2.2, van het wetsvoorstel). Deze verplichting vloeit voort uit EU-richtlijnen. Deze verplichting vloeit verder voort als aannemelijk is dat niet meer wordt voldaan of zal worden voldaan aan bepaalde omgevingswaarden die op grond van afdeling 2.3 (omgevingswaarden) zijn vastgesteld.
Programmas met een programmatische aanpak, mer-plicht en rechtsbescherming
In een programma met een programmatische aanpak wordt aangegeven welke gebruiksruimte er, gelet op de omgevingswaarde waaraan moet worden voldaan of de andere doelstelling die moet worden bereikt, in een daarbij aangegeven gebied en periode, beschikbaar is voor activiteiten. Dit programma kan betekenen dat wordt afgeweken van de reguliere beoordelingsregels die gelden voor de verlening van een omgevingsvergunning.
In sommige gevallen geldt voor een programma een plan-mer-plicht. Tegen een programma kan geen beroep worden aangetekend.
Voorlopige conclusie
Hoewel het programma een mooi instrument is moet in de praktijk uiteindelijk worden bezien of het gaat werken. Achilleshiel van het instrument zou wel eens kunnen zijn dat in de praktijk bestuursorganen niet of onvoldoende willen samenwerken om het gestelde doel binnen de gestelde termijn te bereiken. Samenwerking is vaak vereist omdat uitvoering van maatregelen om een bepaald doel te bereiken (bv terugdringen geluidsoverlast) de bevoegdheden van meerdere bestuursorganen raken. Het wetsvoorstel voorziet overigens wel in mogelijkheden om maatregelen af te dwingen bij bestuursorganen (paragraaf 2.5 Instructie en instructieregels).
Royal HaskoningDHV Legal Consultancy en de Omgevingswet
De juristen van Royal HaskoningDHV Legal Consultancy zijn in hun dagelijkse praktijk al nauw betrokken bij de nieuwe Omgevingswet, bijvoorbeeld bij de totstandkoming van de Amvbs ter uitvoering van de Omgevingswet. Ook ondersteunen wij koepelorganisaties (overheden en bedrijfsleven) bij het bepalen van hun standpunt over de nieuwe Omgevingswet. Daarnaast publiceren wij over de nieuwe Omgevingswet en verzorgen wij (op maat gemaakte) cursussen.
Wilt u meer weten, neem contact op met Erik Verbeet (
erik.verbeet@rhdhv.com
), 06 29 42 98 17.
Gerelateerde info:
