Bestuursorganen moeten in beginsel handhavend optreden als sprake is van een overtreding. Dat volgt uit de ‘beginselplicht tot handhaving’:
“Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van het bestuursorgaan worden gevergd dit niet te doen. Dit kan zich voordoen indien concreet zicht op legalisatie bestaat. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie behoort te worden afgezien.” (zie bijvoorbeeld AbRS 19 augustus 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1996)
Van handhavend optreden moet worden afgezien als sprake is van concreet zicht op legalisatie, zo volgt uit bovenstaande overweging inzake de beginselplicht tot handhaving.
Dat is logisch. Als het bestuursorgaan weet dat de overtreding binnenkort waarschijnlijk gelegaliseerd wordt, kan handhaving hangende het legaliseringstraject niet aan de orde zijn. Het is dan immers waarschijnlijk dat op korte termijn geen sprake meer zal zijn van een overtreding.
De vraag of sprake is van concreet zicht op legalisatie is niet altijd eenvoudig te beantwoorden. Dit komt met name voort uit de verschillende soorten overtredingen van diverse wet- en regelgeving met bijbehorende vergunningen, waarbij het moment waarop het zicht op legalisatie voldoende concreet is, verschilt. Hoog tijd dus voor een actueel overzicht.
Dat overzicht hebben wij in ons artikel ‘De regels van concreet zicht op legalisatie: een overzicht aan de hand van recente rechtspraak’ in de Gemeentestem uitgebreid gegeven. Met de blogreeks ‘Handhaving: wanneer is sprake van concreet zicht op legalisatie?’ vatten wij de regels van concreet zicht op legalisatie samen.
De komende periode zullen wij blogs plaatsen waarin steeds een andere overtreding aan bod komt. Denk aan de overtreding van het verbod om zonder omgevingsvergunning te bouwen, af te wijken van het bestemmingsplan of een inrichting op te richten.
Het moment waarop bij die verschillende overtredingen sprake is van concreet zicht op legalisatie verschilt. Wanneer is bij die verschillende overtredingen sprake van zicht op legalisatie? En wanneer is dat zicht op legalisatie voldoende concreet?
In deze blogreeks komen de volgende onderwerpen aan bod:
Concreet zicht op legalisatie bij planologisch strijdig gebruik
Concreet zicht op legalisatie bij het ontbreken van de omgevingsvergunning bouwen
Concreet zicht op legalisatie bij het ontbreken van de omgevingsvergunning milieu
Concreet zicht op legalisatie: overige vergunningen en ontheffingen
Procedurele aspecten van concreet zicht op legalisatie
De regels van concreet zicht op legalisatie op een rijtje
Bij de behandeling van de verschillende onderwerpen gaan wij in op de actuele stand van zaken aan de hand van de meest recente rechtspraak van de bestuursrechter.
