Na stikstof en PFAS staat de bouwsector voor een nieuw obstakel: de geluidsnorm die wordt opgenomen in de Omgevingswet die in 2022 ingaat. De nieuwe geluidsnorm maakt de toekomst van veel lopende en toekomstige projecten onzeker, omdat investeerders huiverig zijn voor het stilleggen van projecten. Wat betekent de nieuwe geluidsnorm voor de bouw, en waar ligt de gulden middenweg tussen het beperken van overlast en het behouden van een functionele bouwsector?
Onder bouwers veroorzaakt de nieuwe norm veel problemen, vooral in de Randstad. Juist de plekken waar de nieuwe geluidsnorm voor problemen zorgt zijn populair onder consumenten, bijvoorbeeld in gebieden met veel economische activiteit. Hier stapelt het geluid van verschillende bronnen als autoverkeer, treinen en luchthavens zich op. Momenteel wonen er twee miljoen mensen op driehonderd meter afstand van een spoorweg, daarvan geeft slechts 2% aan last te hebben van het geluid. “Of ze daar willen wonen, is een keuze die de inwoners zelf maken”, zegt Coen van Rooyen, algemeen directeur van NVB-bouw. De woningen die nu worden gebouwd in de gebieden in kwestie voldoen volgens hem “aan véél hogere isolatienormen dan de gebouwen die er nu al staan.”
De wijziging in de Omgevingswet maakt het lastiger om hier te bouwen. Dat raakt precies de zere plek, aldus Van Rooyen, want de “grootste sluipmoordenaar” van de bouw is het ernstige locatietekort. Zijn bedrijf kan “een woning per dag bouwen, maar dan moet het in staat zijn om locaties te vinden.” Investeerders zijn huiverig om risico’s te nemen nu de normering op tafel ligt, waardoor de bouw wederom een flinke klap krijgt.
De huidige geluidsnormen zijn er al sinds 1979, en met goede redenen aldus Erik Roelofsen van de Nederlandse Stichting Geluidshinder. Zijn organisatie zet zich in voor de volksgezondheid in relatie tot geluidsoverlast: “Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen last kunnen hebben van langdurige blootstelling aan te veel geluid, zelfs al geven ze dat zelf niet aan. Het beschermen van die mensen is een opgave voor de gehele BV Nederland.” De keerzijde is dat er ook gezondheidsrisico’s kleven aan het ernstige woningtekort in Nederland, zegt Van Rooyen. “De afweging die we hier moeten maken, is tussen de gezondheidsproblemen die we hebben als gevolg van de geluidsoverlast en de gezondheidsrisico’s die ontstaan wanneer mensen dakloos raken of met z’n vieren in een eenpersoonswoning wonen.”
Toch staan Roelofsen en Van Rooyen niet lijnrecht tegenover elkaar. Samen zien ze twee belangrijke factoren in het beperken van geluidsoverlast. Allereerst zijn prefab-woningen een goede manier om overlast te beperken; die worden meestal in één dag in elkaar “geklikt” op locatie zelf. Ten tweede is goed contact met de omwonenden en gemeenten essentieel, volgens Roelofsen moet er “bij lokale overheden worden aangedrongen op bronmaatregelen”, dat betekent dat bijvoorbeeld vlieg-, auto- en treinverkeer stiller moeten worden.
Maar het aannemen van de nieuwe normering is nog niet zeker. De twee gasten kunnen elkaar op dit onderwerp niet vinden. Van Rooyen hoopt van harte dat de wetswijziging er in deze vorm niet komt, want dan moet de sector “door nóg een hoepel springen om mensen een dak boven het hoofd te bieden.” Hij denkt dat dit belang nog mee zal spelen in de uiteindelijke wet, omdat er binnen de ministeries nog afstemming plaats moet vinden. Roelofsen vindt dat “de geluidsnormen al veel te ruim zijn volgens het RIVM”, en denkt dat de geluidsnormen worden aangescherpt.
