Nee, gemeenten hoeven niet te vrezen voor de gevolgen van het gasloos bouwen dat verplicht is voor nieuwe woningen sinds wijziging van de Gaswet per 1 juli 2018. Waar moet je bij gasloos bouwen op letten als je een bestemmingsplan opstelt?
Voortaan verplicht gasloos bouwen
Door de versnelde invoering van het verbod op gasaansluitingen voor nieuwe woningen is flink wat beroering ontstaan. Projectontwikkelaars, gemeenten en kopers bij lopende nieuwbouwprojecten vragen zich af of ze nu wel of niet moeten omschakelen van aansluiting op het gasnet naar gasloos bouwen.
Doorslaggevend hierbij is of een aanvraag voor een bouwvergunning voor of na 1 juli 2018 is ingediend. Bij aanvragen van na 1 juli 2018 moet gasloos worden gebouwd. Onder strenge voorwaarden kan een gemeente hierop nog wel een uitzondering maken. Zie hierover mijn eerdere blogs (o.a
Gasloos bouwen
en
Gebiedsaanwijzingen voor uitzonderingen op gasloos bouwen
).
Gasloos bouwen en het bestemmingsplan
Een vraag die mij geregeld wordt gesteld door gemeenten en projectontwikkelaars is of gasloos bouwen gevolgen heeft voor bestemmingsplannen. De Raad van State heeft hierover op 15 augustus 2018 een
uitspraak
gedaan. Het ging daarbij om een wijzigingsplan (lees: bestemmingsplan) van de gemeente Oegstgeest voor 50 nieuwe woningen met daarbij horende voorzieningen.
Tegen dit plan waren omwonenden in beroep gegaan vanwege hun zorgen over extra verstening in een gebied waar regelmatig wateroverlast voorkomt. Op de hoogte van de energietransitie en duurzaamheidsontwikkelingen, wijzen zij erop dat ook het gasloos bouwen met bijhorende infrastructuurvoorzieningen en buitenruimtes voor warmtepompinstallaties zorgt voor extra verharding. Het gasloos bouwen had dus bij de watertoets van het plan moeten worden betrokkenen, volgens de omwonenden.
Maar de Raad van State ziet geen groot probleem in het bestemmingsplan en het verplichte gasloos bouwen. Na enkele inleidende overwegingen over het van toepassing zijn van de gewijzigde Gaswet met gasaansluitverbod , gaat de Raad van State er uiteindelijk vanuit dat het gasloos bouwen voor de woningen van dit plan verplicht is. Vervolgens zegt de Raad van State dat het gasloos bouwen moet worden betrokken in de uitvoerbaarheidstoets van het plan. En dan ziet de Raad van State - kennelijk zonder dat de extra verharding door gasloos bouwen in de watertoets is meegenomen - geen reden waarom de extra voorzieningen voor gasloos bouwen zoals elektriciteitsleidingen, een transformatiehuis en warmtepompinstallaties niet binnen de planregeling mogelijk zouden zijn.
Met andere woorden: gasloos bouwen past gewoon in het bestemmingsplan.
Uitvoerbaarheid
De uitspraak is niet verrassend. Uit ruimtelijk oogpunt verschilt gasloos bouwen (bij de huidige stand van de techniek) niet veel van bouwen met gasaansluitplicht.
Gasloos bouwen in bestemmingsplannen raakt hooguit de uitvoerbaarheid van het plan. De ruimtelijke gevolgen van gasloos bouwen liggen in extra ruimtebeslag voor voorzieningen die horen bij gasloos bouwen zoals elektriciteitsleidingen, een transformatiehuis en warmtepompinstallaties. Maar dit extra ruimtebeslag is beperkt en daarvoor bestaat in bestemmingsplannen in het algemeen wel voldoende ruimte.
Een andere vraag is natuurlijk of het bestemmingsplan financieel nog uitvoerbaar is. Sommige projecten moeten na de versnelde wijziging van de Gaswet immers terug naar de tekentafel om het plan te transformeren van aansluiting op het gasnet naar gasloos bouwen. Het gevolg is: aanzienlijke kostenverhoging. Die extra kosten kunnen oplopen tot meer dan 20.000,- per woning. Dat kan een plan financieel onhaalbaar en daarmee onuitvoerbaar maken.
De financiële onuitvoerbaarheid van bestemmingsplannen is zelden aanleiding voor vernietiging. Als de projectontwikkelaar of de gemeente zelf aangeeft dat het plan uitvoerbaar is eventueel met verwijzing naar een samenwerkingsovereenkomst dan wordt dat door de Raad van State aangenomen.
Bovendien kan de rekening van gasloos bouwen ook (deels) bij de kopers worden gelegd, zijn er subsidies voor het duurzame karakter van gasloos bouwen en worden op langere termijn kosten bespaard. Zo zullen de energielasten (ten opzichte van woningen met gasaansluiting) dalen en de woningen hoeven later niet alsnog gasloos worden gemaakt.
Kortom
Kortom, met de nodige aandacht voor ruimtebeslag en financiële uitvoerbaarheid kun je gasloos bouwen probleemloos inpassen in het bestemmingsplan.
