Regeling plankosten exploitatieplan treedt per 1 april 2017 in werking.
Een opvallend
persbericht
van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu vanochtend, gevolgd door een
radio-interview bij BNR
met minister Schultz van Haegen: op 1 april 2017 treedt de
Regeling plankosten exploitatieplan
in werking.
In de Regeling plankosten exploitatieplan staat vermeld hoeveel gemeenten bij een bouwproject of verbouwing maximaal mogen rekenen voor de kosten van onderzoek, van het maken van ruimtelijke plannen (zoals het bestemmingsplan) en van voorbereiding en toezicht op de aanleg van openbare voorzieningen (zoals groenvoorzieningen of wegen). Hiermee krijgen gemeenten en bouwers sneller en beter duidelijkheid over de gemeentelijke kosten bij bouwplannen, aldus het Ministerie.
Met de vaststelling van de Regeling plankosten exploitatieplan komt een einde aan onzekerheid en onduidelijkheid over de vraag welke plankosten gemeenten maximaal via het exploitatieplan mogen verhalen. Een exploitatieplan is een plan waarmee gemeenten de kosten van aanleg van publieke voorzieningen kunnen verhalen als bouwplannen op particuliere gronden worden gerealiseerd. Plankosten gaan over en deel van die kosten die de gemeente zelf moet maken. De Regeling stelt nu een maximum aan dit deel van de te verhalen kosten.
Dat de minister nu kiest voor vaststelling van de Regeling plankosten exploitatieplan is opmerkelijk. De Regeling is nog gebaseerd op de afdeling grondexploitatie in de Wet ruimtelijke ordening, die al in juli 2008 in werking is getreden. De ontwerp-Regeling was al in januari 2010 in ontwerp ter inzage gelegd. Nadien is de vaststelling van de Regeling steeds maar weer uitgesteld. Wel heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State al diverse keren geoordeeld (bijv. recent ABRS 20 juli 2016,
ECLI:NL:RVS:2016:2055
) dat het is toegestaan om de ontwerp-Regeling te gebruiken. Vanaf 1 april 2017 moeten gemeenten dus verplicht met de nieuwe Regeling gaan werken.
Als gemeente een bouwer kiezen voor het sluiten van een anterieure overeenkomst, zodat geen exploitatieplan hoeft te worden vastgesteld, speelt de Regeling formeel geen rol. Er geldt dan in principe contractsvrijheid. Toch zal van deze regeling schaduwwerking uitgaan. Partijen zullen op zijn minst met een schuin oog kijken naar de maximale bedragen die de gemeente volgens de Regeling kan verhalen.
Inmiddels is de nieuwe Omgevingswet in het
Staatsblad
geplaatst en is de
ontwerp Aanvullingswet Grondeigendom
ter consultatie vrijgegeven. In dit laatste wetsvoorstel is ook een gewijzigde afdeling 13.6 over het kostenverhaal opgenomen. Er is wel sprake van een aantal veranderingen, maar geen sprake van een stelselwijziging. De Regeling plankosten exploitatieplan zal naar verwachting dan ook de blauwdruk vormen voor een nieuwe regeling onder de Omgevingswet. Hierdoor kunnen ontwikkelaars en gemeenten bij de voorbereiding van toekomstige plannen anticiperen op de komst van een nieuwe Regeling. De Omgevingswet en alle bijbehorende wettelijke regelingen treden volgens de laatste informatie van het Ministerie naar verwachting in werking medio 2019.
