"Even je hoofd leeg maken en even weg van de hectiek, kan dat in de toekomst nog wel in de natuur? We willen allemaal unieke buitenbelevingen, liefst dichtbij de stad. Maar is dat wel reëel als mensen massaal naar buiten gaan? En wie bewaakt de grens tussen rust en reuring? Lees hier wat je als beleidsmaker of beheerder kunt doen."
Nederlanders zijn buitenmensen
De frequentie waarmee we buitenactiviteiten ondernemen, is de laatste jaren flink gegroeid: van 81 keer per jaar naar 92. Een toename van ruim 10%. Uit gesprekken met beheerders van recreatie- en natuurgebieden blijkt ook dat de druk op de buitenruimte sterk toeneemt. En de verwachting is dat die druk nog toeneemt, gezien het licht groeiende aantal inwoners en de fors groeiende toeristenstroom naar Nederland.
Steeds meer diverse wensen
Het is overigens niet alleen de omvang die toeneemt, er komen ook steeds meer verschillende type activiteiten. De tijd dat de recreant in de berm of op een bankje ging zitten om in de open lucht te recreëren is natuurlijk al lang voorbij. Vandaag de dag worden diverse sportieve of culturele evenementen georganiseerd, zoals mud runs en muziekfestivals. Een andere trend is dat sporten meer in groepsverband plaatsvindt. Dus met trim-, fiets- en bootcampclubs. Ook zichtbaar is de toename van hondenuitlaatservices, ingehuurd door drukke baasjes. Tot slot, zijn er ook nieuwe vormen van recreatief gebruik zoals dronevliegen en airsoften. Kortom, de behoeften van mensen worden dus steeds diverser.
Omgaan met botsende belangen
Hoe gaan we daar nu verstandig mee om? De verwachting is dat het aantal incidenten tussen recreanten, waar er sprake is van botsende belangen, zonder goed beleid zal toenemen. Wij zien drie strategieën om het Nederlandse buitengebied aantrekkelijk en beleefbaar te houden of maken.
1. Voldoende buitenruimte voor verschillende behoeften
In een tijd waarin er meer recreanten komen met verschillende behoeften, is de aanwezigheid van (voldoende) buitenruimte enorm van belang. De vraag naar ontspanning door rust, onthaasten of actief bezig zijn in de natuur is groot. Het voldoen aan die vraag moet niet leiden tot ongebreidelde openstelling en het toelaten van ongewenste activiteiten. Wel is het nodig om voldoende ruimte beschikbaar te stellen en daarbij in te spelen op de verschillende behoeften van bezoekers zowel qua voorzieningen en natuurbeleving. Hier is nog veel winst te halen.
2. Een visie op duurzame groei
Om aan de verschillende behoeften van een toenemend aantal bezoekers te voldoen, is het nodig om een visie te hebben op duurzame groei. Regulering en zonering zijn daarin belangrijke onderwerpen. Maak dus duidelijk welke delen wel of niet openbaar zijn, zorg voor zonering, spreek gedragsregels af, en zorg voor voldoende toezicht. De boswachter, BOA of beheerder heeft nu zijn handen vol aan het op maat accommoderen van de verschillende initiatieven en de communicatie met (botsende) recreanten.
3. Monitoring en draagkracht
Als laatste strategie benadrukken we het belang van het ontwikkelen van slimme (lees: toepasbare) draagkrachtmodellen. Op basis van die modellen kunnen omwonenden, recreantgroepen en andere stakeholders met elkaar afspraken maken over de gewenste balans in bescherming en beleefbaarheid. Dit alles moet wel goed gemonitord worden, want If you dont measure it, you cant manage it!