"De Rijksoverheid streeft naar halvering van de gezondheidsschade door luchtverontreiniging in 2030, ten opzichte van 2016. Om dat te bereiken, wil de overheid dit jaar met verschillende gemeenten en provincies âHet Schone Lucht Akkoordâ (SLA) sluiten."
Hoewel deze week naar buiten kwam dat Europees beleid om luchtkwaliteit te verbeteren heeft geleid tot een levensverwachting van gemiddeld 6 jaar extra, valt er op dit gebied namelijk ook nog steeds winst te behalen.
In juli 2019 stuurde Staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) een brief aan de Tweede Kamer met daarin de hoofdlijnen voor het SLA. Daarin beschreef ze dat de effecten van luchtverontreiniging in Nederland fors zijn. Vervuilde lucht kan gezondheidsklachten (bijvoorbeeld bronchitis of luchtwegklachten) veroorzaken en zorgt ook voor ongemak bij mensen die reeds kampen met aandoeningen als astma of hart- en vaataandoeningen.
De gedachte achter het SLA is tweeledig. Enerzijds moet het akkoord zich richten op maatregelen om luchtvervuiling in heel Nederland tegen te gaan. Anderzijds moeten specifieke maatregelen worden genomen om de luchtkwaliteit extra te verbeteren in dichtbevolkte gebieden, waar de gezondheidseffecten het grootst zijn.
Het SLA zou ook moeten bijdragen aan een betere onderhandelingspositie voor Nederland in internationale onderhandelingen over emissiereductie. Slechte luchtkwaliteit is immers grensoverschrijdend. De ambities van het kabinet volgen uit resultaten van de beleidsdoorlichting Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) en Interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) Luchtkwaliteit.
De overheid geeft het SLA vorm in overleg met decentrale overheden. Daarbij worden zowel beleidsmakers als handhavers, maatschappelijke organisaties en experts betrokken. Zij doen suggesties voor maatregelen in verschillende sectoren, waaronder het (weg)verkeer, de landbouw, de scheepsvaart, de industrie, de luchtvaart en huishoudens. In totaal is er voor de ontwikkeling van het akkoord 50 miljoen euro beschikbaar, zo blijkt uit de rijksbegroting 2020.
Inmiddels hebben verschillende gemeenten het SLA ondertekend. Gemeente Alphen aan den Rijn wil het akkoord bijvoorbeeld gebruiken om bestaande gemeentelijke ambities op het gebied van luchtkwaliteit te versnellen en ook gemeente Medemblik heeft zich bij het akkoord aangesloten. Andere gemeenten, zoals gemeente Ede, hebben aangekondigd dat later dit jaar te doen. De planning is dat het akkoord voor het eind van het jaar door alle relevante partijen ondertekend is en gepubliceerd kan worden.
