Begin deze maand kwamen er berichten dat de CO2-heffing vanwege ‘de huidige omstandigheden’ mogelijk zou worden uitgesteld – niet dus. Vorige week werd alsnog het ontwerpwetsvoorstel ‘ter publieke consultatie’ gepubliceerd.
Hoewel het belangrijkste (namelijk het tarief) nog niet bekend is, geeft het ontwerp een beeld van het beoogde systeem en de uitvoering. Het wordt voor industriële partijen een stuk complexer en minder aantrekkelijk om in Nederland te opereren, nu een nieuwe belasting (midden in een economische crisis/recessie) zal worden ingevoerd.
De CO2-heffing komt voort uit het Klimaatakkoord van 2019, waarin voor de industrie de visie is opgenomen om in 2050 nagenoeg geen broeikasgassen meer uit te stoten. Later dat jaar kwam de Europese Commissie met de Green Deal om Europa klimaatneutraal te maken in 2050. Het Kabinet wil niet op deze plannen wachten en heeft haar eigen plan getrokken (de inkomsten uit deze heffing komen daarmee in de staatskas terecht en niet in Brussel). Per 1 januari 2021 (mogelijk daarmee vol in een recessie) wordt de CO2-heffing ingevoerd.
Voor de CO2-heffing wordt aansluiting gekozen bij het bestaande Europese CO2 emissiehandel-systeem. Dit EU-ETS vereist het inleveren van rechten voor uitgestoten broeikasgassen. Deze rechten kunnen worden gekocht of gekregen en het totale aantal wordt elk jaar minder (om de uitstoot te reduceren).Op grond van dit EU-ETS systeem ontstaat een marktprijs voor CO2-uitstoot.
De CO2-heffing wordt aan deze marktprijs gekoppeld, waarbij het Kabinet een wettelijk CO2-tarief voor ogen heeft. De CO2-heffing wordt dan de aanvulling van de EU-ETS marktprijs tot het wettelijk CO2-tarief. Oftewel:
CO2-heffing = wettelijk CO2-tarief – EU-ETS marktprijs
Het wettelijk CO2-tarief is nog niet bekend (‘wel een belangrijk puntje’), maar met de huidige omstandigheden van lage economische activiteit (en eventuele recessie) zal de EU-ETS marktprijs dalen, waardoor de CO2-heffing hoog zal uitvallen.
Exploitanten van broeikasgasinstallaties worden geconfronteerd met een nieuw systeem naast het al complexe EU-ETS. Hoewel het Kabinet aangeeft daar zoveel mogelijk bij aan te willen sluiten, volgt uit het ontwerp al dat dit niet is gelukt. Het CO2-heffing systeem heeft een andere toekenningsdatum voor ‘gratis rechten’ en heeft nieuwe administratieve vereisten (het industrieel emissiejaarverslag, het industrieelmonitoringsmethodiekplan en een nieuw register). Wel is er een ‘oude bekende’, de Nederlandse Emissieautoriteit gaat de CO2-heffing registreren en innen. Daarmee wordt de CO2-heffing weggehaald bij de belastingdienst (waar alle rijksbelastingervaring zit) en aan de emissietoezichthouder gegeven. Het is de vraag of deze kleine organisatie het aankan om toezicht te houden op nóg zo’n complex systeem (naast de EU-ETS en de hernieuwbare brandstoffen).
Het blijft de vraag waarom het Kabinet niet in de EU-stroom meegaat (met hetzelfde doel) en nu toch een nationale regeling (met concurrentiegevolgen) vaststelt voor een moment dat de industrie op haar zwakst zal zijn.
Genoeg redenen om te reageren dus. Dit kan tot en met 29 mei 2020 via de internetconsultatie.
