Er is iets raars aan de hand in ons land. Steeds meer ouderen kunnen niet meer terecht in een verzorgingstehuis. Het gevolg is dat ze zich massaal vestigen in seniorencomplexen, gebouwen met de status ‘gewone bewoning’. Het wettelijk veiligheidsniveau dat hierbij hoort, gaat uit van vitale, zelfredzame en bewuste bewoners. Bewoners die bij brand razendsnel kunnen vluchten. Diverse branden met soms dodelijke afloop hebben inmiddels bewezen, dat ouderen dit niet kunnen. Dit kan en moet anders!
In de vroege ochtend van vrijdag 20 februari 2015 brak er in Nijmegen brand uit in een cafetaria. Op dat moment lagen de bewoners van het bovengelegen seniorencomplex De Notenhout in diepe rust. Al snel sloegen vlammen door het dak, waardoor vluchtwegen werden afgesloten. De wakker geschrokken bewoners werden geconfronteerd met gangen vol rook. Uiteindelijk wist de toegesnelde brandweer 50 slachtoffers te redden via hoogwerkers. Voor vier bewoners kwamen ze helaas te laat.
Gevaarlijke wetgeving
De wetgever hanteert drie veiligheidsniveaus: nieuwbouw, het zogeheten rechtens verkregen niveau en bestaande bouw. Veel seniorencomplexen hoeven slechts te voldoen aan de eisen voor bestaande bouw met het laagste veiligheidsniveau. Wat dit betekent? Dat een bejaarde bewoner bij brand 30 seconden de tijd krijgt om 45 meter door de rook te vluchten naar de dichtstbijzijnde veilige uitweg. Ziet u uw 80-jarige moeder dit al doen? En mocht ze die 45 meter redden, dan moet ze vervolgens zonder hulp de trap afdalen, aangezien de lift geen optie meer is.
Kunt u er wat aan doen?
Wanneer u verantwoordelijk bent voor het huisvesten van ouderen, is het raadzaam om aandacht te besteden aan veiligheid. De huidige eisen van de wetgever aan gewone bewoning gaan uit van een grote zelfredzaamheid. Maar dat uw bewoners zelfstandig wonen, wil niet zeggen dat ze bewust, bekwaam en zelfredzaam zijn. Zeker als er sprake is van bestaande bouw met het bijbehorende lage veiligheidsniveau. Dan is het niet de vraag
óf
maar
wanneer
er slachtoffers zullen vallen.
Veiligheid versus exploitatie
Inmiddels is de problematiek van onveilige seniorencomplexen al aangekaart door ouderenbonden en brandweer. Maar vooralsnog ligt de verantwoordelijkheid bij uw organisatie ofwel de markt. Dat betekent ook dat zolang de regelgeving niet is aangescherpt, er ruimte bestaat om commerciële afwegingen te maken tussen veiligheids- en exploitatierisicos. Niets doen is vooral korte termijn denken in een markt die alleen maar zal groeien komende jaren. Met de juiste bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen voorkomt u veel ellende.
Verantwoord veiligheidsniveau seniorencomplex
Om een goed veiligheidsniveau te borgen, adviseren we als
Royal HaskoningDHV
om altijd minimaal te streven naar niveau nieuwbouw. Daarbij is het goed om te beseffen dat senioren vaak vrij fit een woning betrekken, maar in de loop der jaren minder zelfredzaam worden. Zelfs niveau nieuwbouw kan dan tekort schieten. Een verantwoorde ouderenhuisvesting vraagt dan om aanvullende maatregelen, waarbij geldt dat de keten zo sterk is als de zwakste schakel. Wat heb je immers aan een brandmeldinstallatie als er geen opvolging komt? En wat is een goede brandwering waard, als alle deuren gewoon open staan? Hoe veilig kun je vluchten als je door beperkingen, hangend aan de trapleuning, naar beneden moet zien te komen?
Naast bouwkundige en technische maatregelen, dient ook de organisatie rondom brandveiligheid op orde te zijn. Denk daarbij aan goede voorlichting en regelmatige brandoefeningen. Zo krijgen ouderen tenminste een eerlijke kans om zichzelf te redden bij brand.
Lees verder in de
Whitepaper: Brandveiligheid & ouderen
op onze website.
