De Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid is al ruim twee jaar van kracht. Met deze wet heeft de wetgever het handhavingsbeleid van SZW willen verstevigen. Het doel van deze wet wordt als volgt in de parlementaire geschiedenis beschreven:
De Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid is al ruim twee jaar van kracht. Met deze wet heeft de wetgever het handhavingsbeleid van SZW willen verstevigen. Het doel van deze wet wordt als volgt in de parlementaire geschiedenis beschreven:
Hogere straffen moeten mensen en bedrijven bevestigen dat eerlijkheid het langst duurt en hen ervan weerhouden om in de verleiding te komen de regels te overtreden. De regering wil de maatschappelijke norm dat misbruik een ernstige zaak is en streng bestraft moet worden, beter tot uitdrukking laten komen. Dit moet een duidelijk signaal afgeven dat de samenleving fraude niet accepteert en dat fraude niet mag lonen. (Kamerstukken II, 2001-2012, 33 2047, nr. 3, p. 3. (MvT))
Asbestsaneerders hebben de gevolgen van een belangrijk onderdeel van de wet hogere boetes en strafverzwaring bij recidive reeds kunnen ondervinden. Voor een ander belangrijk onderdeel preventieve stillegging wegens recidive heerst echter tot op heden nog stilte voor de storm. Dit heeft ermee te maken dat een bevel tot stillegging als bedoeld in artikel 28a Arbowet (in beginsel) pas na een derde soortgelijke overtreding kan worden opgelegd. De eerste asbestsaneerders hebben reeds een waarschuwingsbrief van de minister ontvangen dat bij een volgende soortgelijke overtreding, de werkzaamheden preventief kunnen worden stilgelegd.
Wanneer stilleggen?
Anders dan bij de gewone stillegging (artikel 28 Arbowet), vereist de preventieve stillegging geen ernstig gevaar voor personen. Het doel van de preventieve stillegging is het voorkomen van verdere overtreding. Een ander verschil met de gewone stillegging is dat de stillegging niet wordt opgeheven zodra het (ernstige) gevaar is geweken. De preventieve stillegging kan daarentegen (maximaal) drie maanden kan duren. Voordat kan worden stilgelegd, moet de asbestsaneerder eerst formeel worden gewaarschuwd dat een volgende overtreding kan leiden tot stillegging. Indien de asbestsaneerder daarna nogmaals een (soortgelijke) overtreding begaat, kunnen de werkzaamheden worden stilgelegd.
Wanneer is sprake van recidive?
Een waarschuwing kan pas worden gegeven indien sprake is van recidive. Ingevolge artikel 28a Arbowet is sprake van recidive:
a) bij herhaling van dezelfde
b) bij overtreding van een in de waarschuwing genoemde wettelijke norm; of
c) bij overtreding van bij ministeriele regeling aan te wijzen soortgelijke normen.
Met name deze laatste categorie is interessant. Daarin wordt via artikel 9.10c Arbobesluit verwezen naar een ministeriele regeling. Daarin worden een aantal normen uit het Arbobesluit aan elkaar gekoppeld omdat deze normen volgens de minister naar hun aard soortgelijk zijn. Bij deze categorisering van soortgelijke normen heeft de minister gekeken of de normen zien op dezelfde producten, activiteiten of onderwerpen. Tevens is gekeken of de gekoppelde overtredingen van dezelfde boetehoogte zijn.
Wat betreft asbestovertredingen gaat het om de volgende normen:
de artikelen 4.45a en 4.45b, eerste en tweede lid;
artikel 4.47, vijfde en zesde lid;
de artikelen 4.47, eerste lid, en 4.47a, achtste lid;
artikel 4.47c, eerste en tweede lid;
artikel 4.50, eerste tot en met vierde lid;
artikel 4.51a, eerste en derde lid;
artikel 4.51a, tweede en vierde lid;
de artikelen 4.54a, vijfde en zesde lid, en 4.54d, derde en negende lid;
artikel 4.54d, eerste, vijfde en zevende lid;
Uit de toelichting van de minister bij de regeling blijkt dat alleen de normen die hierboven onder dezelfde bulletpoint staan vermeld, soortgelijk zijn.
Welke werkzaamheden?
Met name voor sloopbedrijven waarbij asbestsanering een deel van de werkzaamheden omvatten maakt het nogal uit of (slechts) haar asbestsaneringswerkzaamheden worden stilgelegd, of haar gehele bedrijfsvoering. De Arbowet laat het aan het ministerie van SZW om te bepalen welk deel van de werkzaamheden zij wenst stil te leggen. Daarvoor is door de minister een beleidsregel opgesteld. Daarin is bepaald dat in beginsel alleen de werkzaamheden worden stilgelegd die een relatie hebben met de overtreding. Het ministerie kan echter ook ervoor kiezen alle werkzaamheden op een locatie, in een organisatorische eenheid of in een concern stil te leggen als de overtreding of de oorzaak daarvan daartoe aanleiding geven, aldus de minister. Daarvan kan sprake zijn bij zeer ernstige (asbest)overtredingen. Zoals hiervoor uit de parlementaire geschiedenis blijkt, wenst de wetgever vooral malafide praktijken en fraude harder aan te pakken. Daarom ligt het in de rede dat het ministerie alle werkzaamheden stillegt van sloopbedrijven die (herhaaldelijk) zonder SC-530 certificering asbest verwijderen. Legt het ministerie alleen de werkzaamheden van deze onderneming stil wat betreft asbestsanering, dan is de preventieve stillegging een tandeloze tijger. Deze sloopbedrijven mochten immers voorheen ook al niet zonder certificaat asbest verwijderen. Voor gecertificeerde asbestsaneerders kan worden betoogd dat de minister moet volstaan met het stilleggen van het deel van de werkzaamheden dat ziet op asbestsanering. Maatwerk bij het opleggen van de preventieve stillegging is dus van belang.
Advies
Indien de werkzaamheden van uw onderneming preventief worden stilgelegd, heeft dit grote (financiële) gevolgen voor uw onderneming. Afhankelijk van uw bedrijfsvoering kan de stillegging voor drie maanden de doodsteek betekenen van uw bedrijf. Het ministerie heeft hiermee dus een zeer zwaar middel in handen, waarvoor geen voorafgaande rechterlijke toestemming is vereist. Het is daarom van belang om boetebesluiten aan te vechten. Ook indien sprake is van een (relatief) lage boete. Ook deze boetes kunnen immers op de wat langere termijn leiden tot een preventieve stillegging van uw onderneming. Indien u onverhoopt toch wordt geconfronteerd met een bevel tot (preventieve) stillegging kunt u de stillegging juridisch laten toetsen. Daarbij kan bijvoorbeeld gekeken worden of de stillegging is opgelegd voor soortgelijke overtredingen. Tevens kan getoetst worden of de stillegging in strijd is met de Beleidsregel. Indien (achteraf) blijkt dat de preventieve stillegging niet voldoet aan de daarvoor geldende wet en regelgeving, dan kunt u de schade als gevolg van de (onrechtmatige) stillegging in beginsel verhalen op de overheid. Wilt u weten of het aanvechten van een stillegging kans van slagen heeft, of overweegt u een boetebesluit aan te vechten? Neem dan vrijblijvend contact op met onze specialisten op het gebied van asbest: Tim Segers, Peter Huijbregts of Jelle Bekke.
Gerelateerde info:
