TEO en TEA…? Waar hebben we over? In dit geval niet over het tenenkaasimperium van Arjan Ederveen en Tosca Niterink met de kenmerkende tandjes, dikke brillen en vreemde stemmen. Aquathermie, daar hebben we het wel over. Adviseurs Ingrid Giebels en Martijn van Lier geven je een korte uitleg over dit alternatief voor aardgas.
Aquathermie is een term die we steeds vaker horen. Dit is het gebruik van warmte (of koude) uit water als alternatief voor aardgas. We hebben het dan vooral over TEO en TEA. Dat zijn de afkortingen voor Thermische Energie uit Oppervlaktewater en Thermische Energie uit Afvalwater. Theo en Thea waren verfrissend in hun verschijning en onderwerpen. Dat alternatieve en vrije gevoel roept aquathermie ook op.
De warmte uit plassen, kanalen, sloten, grachten, riolen en zuiveringsinstallaties heeft een grote potentie: in theorie meer dan de warmtevraag van de gebouwde omgeving. Toch zal het in de praktijk niet zo hard gaan. De temperatuur van oppervlaktewater of afvalwater is laag (< 25°C). Te laag om woningen rechtstreeks mee te verwarmen. Met warmtepompen wordt dat verholpen.
Er is dus wel (duurzame) elektriciteit nodig om deze warmte te kunnen gebruiken voor verwarming. Ook wil je de warmte oogsten in de zomer om deze te kunnen gebruiken in de winter. Daarvoor heb je warmteopslag nodig. Fijn dus als de ondergrond zich daarvoor leent en je een WKO (warmte-koude opslag) kunt toepassen.
Ook al heeft elk voordeel dus ook zijn nadeel, aquathermie is absoluut een interessante bron. Tot nu toe is het vooral toegepast in nieuwbouw en utiliteitsbouw. Goed geïsoleerd, dus een lage warmtevraag en een lage cv-temperatuur. Dat is gunstig. Je hebt dan relatief een kleine warmteopslag en niet al teveel elektriciteit voor de warmtepomp nodig.
Maar aquathermie wint terecht ook terrein als alternatief voor aardgas in de bestaande bouw. In de tweede ronde proeftuinen van het Programma Aardgasvrije Wijken wordt in maar liefst 6 van de 19 gehonoreerde projecten gewerkt met aquathermie. Zelf zijn we vanuit Over Morgen onder andere betrokken bij het Amsterdamse project van energiecoöperatie ketelhuis WG dat warmte uit het Jacob van Lennepkanaal wil gebruiken in de warmtetransitie en we zijn betrokken geweest bij de wijk Kerschoten in Apeldoorn, waar warmte uit een RWZI de beoogde bron is.
Het voordeel is dat aquathermie al toepasbaar is bij kleinschalige projecten vanaf 100 – 200 woningen (nieuwbouw) of 200 – 400 woningen (bestaande bouw). Dus ook in wijken waar nog helemaal geen warmtenetinfrastructuur aanwezig is. In onze transitievisies warmte en wijkaanpakken nemen we aquathermie daarom mee als potentiële bron om van het aardgas af te gaan. T(h)EO en T(h)EA zijn hier om te blijven.
Dit artikel is geschreven door Ingrid Giebels en Martijn van Lier
