Met deze Aanvullingswet wordt het onderwerp bodem opgenomen in de Omgevingswet. Dit hoofdstuk was tot nu toe leeggelaten. De regels van deze Aanvullingswet zullen de huidige regels voor het beheer van bodemkwaliteit vervangen. Zo zullen de Wet bodembescherming en het Besluit bodemkwaliteit bijvoorbeeld gaan vervallen.
Nieuwe koers
De bodem is een belangrijk onderdeel van de fysieke leefomgeving en wordt steeds intensiever gebruikt. Het spanningsveld tussen gebruik en kwaliteit vraagt om een nieuw wettelijk kader. Met de Aanvullingswet wordt een nieuwe koers in het bodembeleid ingezet. Er zal een overstap gemaakt worden naar een integrale, meer gebiedsgerichte benadering van het omgaan met verontreinigingen in de bodem en regulering van activiteiten. De huidige benadering die uitgaat van sanering per geval wordt losgelaten.
Drie pijlers
Het nieuwe kader voor bodem berust op drie pijlers:
Preventie: om nieuwe verontreinigingen van de bodem te voorkomen wordt gebruik gemaakt van zorgplichten en (algemene) regels voor burgers en bedrijven gericht op preventie.
Functietoedeling: bij de benadering van de fysieke leefomgeving wordt ook de bodemkwaliteit meegenomen. Dit krijgt met name vorm in de omgevingsvisie en het omgevingsplan. In de visie kunnen de ambities voor de bodem worden vastgelegd. In het plan vindt de toedeling van functies aan locaties plaats en hierbij wordt de bodem ook meegenomen.
Beheer van historische verontreinigingen: er zal in eerste instantie voornamelijk met algemene regels gewerkt worden en in uitzonderingsgevallen zal met een vergunningplicht gewerkt worden. Uitgangspunt is dat de aanpak van verontreinigingen pas plaatsvindt op een natuurlijk moment en op een door de eigenaar gekozen wijze. Dus de gewenste kwaliteit van de bodem zal samenhangen met het beoogde gebruik.
Aanvullingen
De Aanvullingswet bodem is redelijk beperkt van omvang. Dit heeft te maken met het feit dat de onderdelen van de Omgevingswet (denk hierbij aan het instrumentenpakket en de delegatiegrondslagen) breed genoeg zijn om het element bodem in te verwerken. Er zijn slecht enkele aanvullingen op de Omgevingswet opgenomen, om het nieuwe bodembeleid voldoende te kunnen regelen. Belangrijke aanvullingen zijn verplichte instructieregels van het Rijk met het oog op de bescherming van de bodem en een vangnetvoorziening voor toevalvondsten.
Het is nog afwachten hoe lang het duurt voordat dit wetsvoorstel door de Tweede en Eerste Kamer is aangenomen. Het zal in ieder geval tegelijk met de Omgevingswet in werking treden en dan een onderdeel gaan uitmaken van de Omgevingswet.
