Aanbestedingsplicht voor corporaties?

De Staat heeft twee maanden de tijd gekregen

om op de argumenten

van de Europese Commissie te reageren. De minister heeft de Tweede Kamer gisteren

hierover geïnformeerd

. De minister gaat de overwegingen van de commissie bestuderen en zal de Kamer informeren over haar reactie en over het besluit dat de Commissie naar aanleiding daarvan neemt. Er is verder nog weinig bekend. Uiteraard houden we dit nauw in de gaten. We zullen in de komende weken (eventueel ook via een tussentijdse nieuwsbrief) hier meer aandacht aan schenken.

Verticaal toezicht

In de afgelopen periode hebben de Aw en het WSW informatiebijeenkomsten over hun verdere samenwerking gehouden. Het WSW en de Aw hebben een gezamenlijk beoordelingskader ontwikkeld op het gebied van financiën, bedrijfsmodel en governance van corporaties. Dit kader vervangt alle bestaande kaders. Er komt een gezamenlijke afgestemde basisuitvraag om te beoordelen of er risicos bij een bepaalde corporatie zijn. Daarnaast gaan de Aw en het WSW meer informatie uitwisselen. Ook wordt het aantal verplichte waarderingsmethoden verminderd. De Aw en het WSW willen alleen gaan werken met de marktwaarde en de daarvan afgeleide beleidswaarde. Begin 2018 vindt er een consultatie plaats van het nieuwe gezamenlijke beoordelingskader. Uiteraard houden we dit voor u in de gaten.

Convenant informatievoorziening

Aedes, het ministerie van BZK, de Aw en het WSW tekenden op 5 december 2017 het

Convenant Verbeteren Informatievoorziening Woningcorporatiesector

. Het convenant bevat afspraken om de kwaliteit van de verantwoordings- en prognose-informatie (dVi en dPi) te verbeteren en de uitwisseling van deze informatie efficiënter te laten verlopen. De administratieve lasten van corporaties zullen volgens de ondertekenaars daardoor flink dalen; de komende tijd nemen de door corporaties aan te leveren gegevens elk jaar met 10 procent. CorpoData als portaal wordt oktober 2018 vervangen door een system-to-system uitwisselingsmodel. Er komt nu een plan van aanpak. Daarnaast komt er een gebruikersraad die de partijen adviseert.

Afspraken Aw en SVWN

De Aw heeft ook met de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland afspraken gemaakt over het benutten van elkaars gegevens. Afgelopen maanden hoorde ik regelmatig dat de voorbereidingen voor een visitatie en governance-audit veel van corporaties vergen. Ook zijn de voorbereidingen voor een audit en visitatie in grote mate vergelijkbaar. Aw en SVWN hebben afgesproken dat de Aw in beginsel geen governance-inspectie bij een corporatie uitvoert in dezelfde periode als waarin een visitatie plaatsvindt. Ook maken de Aw en SVWN gebruik van elkaars bevindingen.

Beperking administratieve lasten

In de afgelopen periode heeft Aedes een onderzoek naar de toename van de administratieve lasten laten uitvoeren. Niet verbazingwekkend is de conclusie dat de lasten hoger zijn geworden dan bij de invoering van de herziene Woningwet werd geraamd. Uit het onderzoek komt dat deze hogere lasten met name komen door de korte implementatieperiode van de nieuwe regelgeving. De minister heeft in

een brief aan de Kamer

van 5 december jl. aangegeven dat ze verwacht dat toekomstige wijzigingen van de regelgeving een meer regulier karakter zullen hebben. Ze zal rekening houden met een voldoende ruime implementatieperiode voor de sector. Ook volgend jaar verwacht ik weer nieuwe regelgeving.

Versoepeling markttoets middeninkomens?

In de onlangs verschenen

Staat van de Woningmarkt

was namelijk volop aandacht voor middeninkomens. Deze groep heeft moeite met het vinden van een woning. De laatste periode hoor je steeds vaker de vraag of corporaties niet ook een rol moeten betekenen voor deze opgave. De wil om middeldure huurwoningen te bouwen is er soms wel, maar de markttoets en de verdere procedure is dusdanig complex en tijdrovend dat corporaties soms de moeite niet meer willen nemen. Bij de samenwerkingstafel van Rob van Gijzel is dit ook naar voren gekomen. De samenwerkingstafel heeft de vraag gesteld of de procedure niet vereenvoudigd kan worden. De minister heeft daarop in de

aanbiedingsbrief voor de Staat van de Woningmarkt

aangegeven:

Daarnaast zal ik, op plaatsen waar geen commerciële partij bereid blijkt of in staat is om te investeren in middenhuurwoningen, de markttoets vereenvoudigen zodat de corporatie deze investering gemakkelijker op zich kan nemen. Hierbij is het belangrijk dat de investering lokaal gewenst is, er een gelijk speelveld is met marktpartijen en er geen financiële risicos zijn voor de kerntaak van de corporatie. Ik zal hiertoe begin volgend jaar een voorstel richting uw Kamer sturen.

Begin 2018 wordt er meer duidelijk over de door de minister gewenste vereenvoudiging.

Scheidingsvoorstellen

Het einde van het jaar nadert, dit betekent dat de corporaties de goedgekeurde scheidingen moeten implementeren. Tot op heden heeft de Aw alleen goedkeurende oordelen gegeven. Om die te krijgen waren er bij een aantal corporaties wel intensieve gesprekken met de Aw nodig. Ik schat in dat er nog circa 20 corporaties zijn die geen oordeel hebben ontvangen. Deze corporaties hebben soms zelf al om uitstel verzocht. Het proces loopt voor de meeste corporaties nu op een goede manier ten einde. De Aw heeft afgelopen week aangekondigd dat er in het eerste kwartaal van 2018 een evaluatie van de resultaten als het proces zelf worden onderzocht. Bij de Aw heb ik al aangegeven dat ik daar ook graag mijn input voor aanlever.

Humanitas

In de afgelopen periode werd duidelijk welke dubbele rol het WSW speelt bij saneringsaanvragen. Het WSW is zowel de borg als de partij die de saneringsaanvragen beoordeelt. Deze dubbelrol kan verwarrend werken. Dit bleek dan ook bij de

persberichten van het WSW

over Humanitas. Het WSW heeft als saneerder de saneringsaanvraag voor EUR 130 miljoen aan saneringssubsidie van Humanitas afgewezen. Reden voor de afwijzing van de saneringssubsidie was dat de noodzaak van saneringssubsidie voor de voortzetting van de DAEB-werkzaamheden van Humanitas niet is komen vast te staan. Het belang van de totstandkoming van de fusie voor betrokkenen (zoals financiers en de borger) is zodanig dat ervan moet worden uitgegaan dat de noodzakelijke DAEB-werkzaamheden (het door gemeenten als noodzakelijk aangemerkte bezit van Humanitas) ook zonder saneringssubsidie worden voortgezet, zonder dat daarbij het volkshuisvestelijk belang in het geding komt.

Als borger werkt het WSW wel mee. WSW zag zich na de definitieve afwijzing van de saneringsaanvraag van Humanitas door de saneerder genoodzaakt actie te ondernemen, gelet op de verantwoordelijkheid van WSW om zijn verliezen te minimaliseren. Het WSW wil daarom meewerken aan de realisatie van de fusie tussen Humanitas en Woonbron. Eén en ander is vastgelegd in een overeenkomst van 24 november jl. Volgende stap na ondertekening van de overeenkomst is het opstellen van een uitvoeringsovereenkomst waarin WSW, Humanitas en Woonbron afspraken maken over alle relevante zaken om de fusie tot een goed einde te brengen.

Compliance

In de afgelopen periode komt er bij corporaties steeds meer aandacht voor compliance. De eerste periode na inwerkingtreding van de Woningwet stond in het teken van de scheidingsvoorstellen. Nu is het stof neergedaald en wordt steeds duidelijker dat het niet eenvoudig is om compliant te zijn aan de Woningwet. Vaak worden er op de werkvloer toezeggingen gedaan die strijdig zijn met de Woningwet. Hoe voorkom je dit als corporatie? Je kan niet van elke medewerker verwachten dat hij exact op de hoogte is van alle details van de Woningwet. Wat wel mogelijk is, is om ervoor te zorgen dat je medewerkers goed aanvoelen wanneer iets discutabel is en in die gevallen intern het overleg aangaan. De medewerkers van een corporatie kunnen hierin opgeleid worden. Indien gewenst kunnen we in een cursus van 1 à 1,5 uur bij de corporatie aangeven waar de medewerkers alert op moeten zijn (denk bijvoorbeeld aan niet-DAEB activiteiten, openbaar gebied, werkzaamheden voor derden etc.).

WNT

Op 18 oktober jl. heeft de rechtbank Amsterdam

een interessante uitspraak

over de WNT gewezen. De rechtbank stelt vast dat de door een detacheringsbureau bij een woningcorporatie gedetacheerde finance manager geen topfunctionaris in de zin van de WNT was, aangezien hij geen leiding gaf aan de gehele organisatie, maar slechts aan het onder hem vallende onderdeel. Het arbeidsbemiddelingsbureau hoeft de woonstichting daarom niet het deel van het salaris terug te betalen dat de norm in de WNT te boven gaat.