4.1Verweerder stelt zich op het standpunt dat geen sprake is van een individuele en buitensporige last. Kort gezegd stelt verweerder zich in het bestreden besluit op het standpunt dat zich geen bijzondere omstandigheden voordoen. Met het aangegaan zijn van een (forse) investeringsverplichting onderscheidt een melkveehouder zich niet van andere melkveehouders die geïnvesteerd hebben. De hoogte van de financiële gevolgen is evenmin een reden om een individuele last aan te nemen, nu de melkveehouder dit ondernemersrisico gelet op de voorzienbaarheid van de maatregelen bewust heeft genomen. De in het kader van de Wvgm vastgestelde individuele buitensporige last kan niet worden doorgetrokken naar het fosfaatrechtenstelsel. De rechtspraak op het terrein van artikel 1 van het EP biedt daarvoor geen steun. Er is sprake van twee van elkaar te onderscheiden regelingen, met van elkaar te onderscheiden doelstellingen, aangrijpingspunten en belangenafwegingen en - daaruit voortvloeiend: - methoden van beoordeling. Het fosfaatrechtenstelsel onderscheidt zich onder meer door het bestaan van een absoluut plafond. Voor ogen gehouden moet worden dat de Wvgm gericht was op groei. Het stelsel van fosfaatrechten is dat niet.

4.2In het verweerschrift en het nadere verweerschrift heeft verweerder nader gemotiveerd waarom in het geval van appellante geen strijd met artikel 1 van het EP wordt aangenomen. Daarbij is verweerder ingegaan op de door appellante ingediende financiële gegevens, alsmede de door haar ingebrachte persoonlijke omstandigheden. In dat verband heeft verweerder onder meer gewezen op het beschikbare eigen vermogen. Voorts wijst verweerder er op dat in plaats van het bedrijf in de toekomst te laten overnemen door twee zoons (of één) ook een optie is een deel van het bedrijf af te stoten en te verkopen. Als niet wordt gekozen voor afbouw van (een deel van) het bedrijf, maar wordt gecontinueerd met de thans verleende rechten, kan het bedrijf worden voortgezet door inbreng van privévermogen. Verweerder heeft er voorts nogmaals op gewezen dat de minister er voor heeft gekozen de aangevoerde omstandigheden in het kader van het fosfaatrechtenstelsel anders te wegen dan in het kader van de Wvgm.

5.1Voor de algemene uitgangspunten bij de beoordeling van het beroep van appellante op artikel 1 van het EP verwijst het College naar zijn heropeningsbeslissing van 17 oktober 2018 (ECLI:NL:CBB:2018:522).

5.2Bij de beoordeling komt gewicht toe aan alle omstandigheden van het geval, onder meer de omstandigheid dat getroffen bedrijven legaal zijn uitgebreid en investeringen hebben gedaan, op grond van door de overheid verleende vergunningen voor het houden van een specifiek aantal melkkoeien en jongvee. De waarde van de fosfaatrechten op de markt maakt dat een tekort aan rechten niet eenvoudig kan worden aangevuld. Daarbij zullen, zo heeft het College overwogen, beperkte voorzieningen en het ontbreken van een overgangstermijn sneller kunnen leiden tot de conclusie dat er sprake is van een buitensporige last in het individuele geval. Dat laat onverlet dat, anders dan appellante heeft betoogd, gelet op de (parlementaire) voorgeschiedenis, voor melkveehouders duidelijk kon zijn dat ongeremde groei van de veestapel niet mogelijk zou zijn en dat na afschaffing van de melkquota mogelijk toch nog andere maatregelen, waaronder productiebeperkende maatregelen, zouden volgen. Al deze omstandigheden spelen een rol bij de vraag of er sprake is van een onevenredige last.

5.3Bij afweging van alle omstandigheden komt het College tot de conclusie dat in het geval van appellante de vaststelling van het fosfaatrecht niet leidt tot strijd met artikel 1 van het EP. Naar het oordeel van het College is in het geval van appellante geen sprake van een individuele en buitensporige last ten gevolge van het fosfaatrechtenstelsel.

5.4Het bedrijf van appellante is vanaf 2013 fors gegroeid, van circa 197 melkkoeien en jongvee gemiddeld in 2013 naar in totaal 332 melkkoeien en jongvee op de peildatum in 2015. Een deel van de groei was dus al gerealiseerd en voor die aanwas zijn ook rechten verleend. Verweerder heeft gemotiveerd geopperd dat een deel van het huidige bedrijf kan worden afgestoten of verkleind. Daarbij neemt het College in aanmerking dat de waarde van de voor die aanwas toegekende (extra) rechten een (groot) deel van het (mogelijke) verlies kan opvangen. Appellante heeft zodoende niet aannemelijk gemaakt dat het bedrijf niet zou kunnen worden verkleind of deels zou kunnen worden afgestoten en verkocht. De ingezette uitbreiding was, zoals door appellante naar voren is gebracht, gericht op de toekomstige overname door een of beide zoons van de maten. Dat verkleining of afstoot daarom niet wenselijk wordt geacht, is wellicht begrijpelijk, maar voor de beoordeling of sprake is van een onevenredige last is de situatie van de door de regulering getroffen melkveehouder zelf maatgevend en niet de positie van mogelijke opvolgers in het bedrijf. Dat is daarom geen reden dat een dergelijke aanpassing van het bedrijf niet van appellante kan worden verlangd.

5.5Dat appellante bij het besluit van 19 juli 2017 alsnog een ontheffing heeft gekregen van de mestverwerkingsverplichting in verband met uitbreidingsinvesteringen van vóór 12 december 2013 betekent niet dat de maatregelen in het kader van het fosfaatrechtenstelsel buiten toepassing zouden moeten blijven ten aanzien van appellante, gelet op het verschil in doel van de regelingen. Dat het fosfaatplafond al vanaf 2006 bindend is, zoals appellante heeft opgemerkt, is juist. De melkveehouderij is echter, ook na invoering van de Wvgm, fors uitgebreid en, zoals bij de laatste derogatieverlening uitdrukkelijk is bepaald, telt ook verwerkte mest voor de totale in acht te nemen mestproductie mee, vanwege de nog immer aanwezige druk op de mestmarkt. Dat zijn relevante verschillen. Appellante kon aan de ontheffing voor de Wvgm niet de in rechte te honoreren verwachting ontlenen dat toekomstige maatregelen haar niet zouden treffen.

5.6In het licht van de onder 5.4 en 5.5 genoemde omstandigheden is er in het geval van appellante geen verplichting voor verweerder om het fosfaatrecht te verhogen of andere compensatie te bieden.

6. Omdat het bestreden besluit pas in beroep is voorzien van een toereikende motivering is dit niet met de in artikel 3:2 van de Awb vereiste zorgvuldigheid tot stand gekomen en in strijd met artikel 7:12 van de Awb niet deugdelijk gemotiveerd. Het College ziet aanleiding toepassing te geven aan artikel 6:22 van de Awb, aangezien aannemelijk is dat appellante door dit gebrek niet is benadeeld. Ook als dit gebrek zich niet zou hebben voorgedaan zou een besluit met gelijke uitkomst zijn genomen. Dit leidt ertoe dat het beroep ongegrond zal worden verklaard.

7. Gezien het geconstateerde gebrek ziet het College aanleiding verweerder te veroordelen in de proceskosten van appellante in beroep. Deze worden, met inachtneming van het Besluit proceskosten bestuursrecht (artikel 2, eerste lid, onder a en b), begroot op € 1.331, voor de kosten van de door appellante ingeschakelde deskundige, en € 1.792,- voor de door een derde verleende rechtsbijstand (1 punt voor het beroepschrift, een halve punt voor de nadere reactie en tweemaal 1 punt voor het verschijnen ter zitting en ter nadere zitting, met een waarde per punt van € 512,-).