Kamerbrief bij Staat van de Veiligheid 2020

Hierbij bied ik u - mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Minister van Justitie en Veiligheid – de Staat van de Veiligheid (hierna SvdV) Brzo-bedrijven 2020 aan (bijlage 1) met bijbehorende rapportenbundel (bijlage 2).

De SvdV geeft een beeld van de inspanningen en bevindingen van zowel de toezichthouders via de monitoring BRZO plus als van majeure risicobedrijven via het jaarverslag Veiligheid Voorop.. Het Besluit risico’s zware ongevallen 2015 (Brzo) is gebaseerd op de Europese Seveso III-richtlijn en beoogt het voorkomen en beheersen van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken. Het Brzo stelt eisen op het gebied van omgevingsveiligheid, arbeidsveiligheid en de voorbereiding op de rampenbestrijding.

In deze brief zal ik eerst ingaan op de algehele conclusies van de SvdV. Daarna zal ik per rapportage de belangrijkste bevindingen en acties toelichten. Ik ga in deze brief ook in op mijn toezegging tijdens het Schriftelijk Overleg toezicht en handhaving van 14 oktober 2020

Beantwoording schriftelijk overleg Toezicht en handhaving 14 oktober 2020, 5 november 2020, ILT-2020/58546

Algehele conclusies en bevindingen Staat van de Veiligheid Brzo- bedrijven 2020

De Brzo-toezichthouders maken in hun rapportages over 2020 – net als in voorgaande jaren - geen melding van een situatie bij een Brzo-bedrijf waar sprake is van een langdurig onbeheersbare veiligheidssituatie.

Was er in 2019 nog een stijging te zien van het aantal overtredingen ten opzichte van 2018. In 2020 is dit aantal (761) weer gedaald met 4% ten opzichte van 2019 (813). Het betreft hierbij met name een afname van zwaardere overtredingen van categorie 1 en 2. Het aantal lichte overtredingen van categorie 3 is ongeveer gelijk gebleven.

In relatie tot het aantal beoordelingen zijn de meeste overtredingen geconstateerd op de onderwerpen Explosieveiligheid en Maatregelen (om zware ongevallen te voorkomen). Op deze onderwerpen zijn per beoordeling meerdere overtredingen geconstateerd. Relatief gezien zijn de minste overtredingen geconstateerd op het onderwerp Organisatie en personeel.

Van de 461 uitgevoerde inspecties waren er 349 (76%) aangekondigd, 48 (10%) deels aangekondigd en 64 (14%) onaangekondigd.

Ik merk daarbij op dat vanwege de uitbraak van het coronavirus de Brzo-inspecties in 2020 anders zijn georganiseerd. Het vooroverleg, het beoordelen van documenten, het bespreken van de rapportage en de close out van de inspectie gebeurden via videobellen of telefoneren. Bij het merendeel van de bedrijven volgde een fysieke inspectie ter verificatie en controle. Door de andere wijze van inspecteren waren de inspecteurs korter fysiek aanwezig bij het Brzo-bedrijf. Dit kan zich vertaald hebben in het soort en aantal geconstateerde overtredingen. Door het uitgebreider digitaal bekijken van gegevens, is meer naar de procedures en risicobeoordeling gekeken en minder naar de implementatie van maatregelen.

Naleving en handhaving Brzo-bedrijven 2020 (Monitor BRZO+)

De Monitor BRZO+

BRZO+ is een samenwerkingsverband van Inspectie SZW, Brzo omgevingsdiensten,

veiligheidsregio’s, waterkwaliteitsbeheerders, ILT en OM. Het samenwerkingsverband BRZO+ regelt de uniforme en integrale aanpak van VTH-taken op het gebied van interne en externe veiligheid met als doel het voorkomen van zware ongevallen bij alle Brzo-bedrijven en bedrijven met een IPPC categorie 4 installatie.

Acties naar aanleiding van de monitor BRZO+

De reactie van IPO naar aanleiding van de resultaten in de Monitor BRZO+ 2020 gaat op een aantal specifiek zaken in. IPO geeft aan dat het aantal overtredingen in de zwaarste categorie 1 (zware overtreding) is afgenomen van acht naar drie. Er is door de inspecteurs direct ingegrepen waardoor onmiddellijk gevaar werd weggenomen. Anders dan voorgaande jaren, waar alle categorie 1 overtredingen betrekking hadden op arbeidsveiligheid, ziet IPO in 2020 twee zware overtredingen op het gebied van omgevingsveiligheid, die onder de verantwoordelijkheid van het Wabo bevoegd gezag vallen. Voor beide overtredingen is een dwangsomprocedure gestart en één bedrijf is ook onder ‘verscherpt toezicht’ gesteld. Verder geeft IPO aan dat het naleefgedrag door de Brzo-bedrijven over het geheel licht is verbeterd. Zo zijn er in vergelijking met 2019 meer Brzo-bedrijven met geen of alleen lichte overtredingen. Ook zijn er in totaliteit minder overtredingen geconstateerd. IPO blijft zich, in nauwe afstemming met de BRZO+ partners, onverminderd inzetten om het naleefgedrag door de bedrijven verder te bevorderen en zal daarover blijvend het gesprek voeren met IenW over het verhogen van de veiligheid en een heldere en transparante informatievoorziening rondom de naleving en handhaving bij Brzo-bedrijven. Een van de speerpunten is om in het kader van de bestuurlijke agenda MTH van de gezamenlijke provincies met de Brzo-omgevingsdiensten te excelleren in de uitvoering van de VTH-taken. Proactief inzetten op toezicht en handhaving van complexe risicovolle bedrijven maakt hier deel van uit en draagt bij aan de dóórontwikkeling van het VTH-stelsel.

In het kader van de aanbieding van de SvdV 2018 heeft de Staatssecretaris van SZW aan Inspectie SZW gevraagd om een inspectieproject op explosieveiligheid op te zetten. In 2019 is door Inspectie SZW reeds incidenteel naar explosieveiligheid gekeken tijdens de Brzo-inspecties. De resultaten geven een indicatie dat bedrijven het explosieveiligheidsbeleid onvoldoende naleven. Sinds 2020 besteed Inspectie SZW hier door middel van thema-inspecties extra aandacht aan. Daarnaast heeft de Minister van SZW de informatieverspreiding over explosieveiligheid geïntensiveerd mede naar aanleiding van de aanpassing van de wetgeving op explosieve atmosferen in het Arbeidsomstandighedenbesluit die begin 2020 in werking is getreden. Op korte termijn zal Inspectie SZW op haar website tevens de wijze van toezicht op explosieveiligheid publiceren om hiermee aandacht te vragen voor explosieveiligheid bij onder meer Brzo-bedrijven.

In 2020 zijn tijdens de coronacrisis de Brzo-inspecties doorgegaan in een aangepaste vorm. Begin 2020 hebben de Brzo-toezichthouders meteen gereageerd op de nieuwe omstandigheden door de afgekondigde lockdown. Alle Brzo-bedrijven zijn benaderd om inzicht te geven in de mogelijke gevaren.

Fysieke inspecties zijn de eerste weken opgeschort tenzij er sprake was van een spoedeisende situatie of een bedrijf onder verscherpt toezicht stond. Na enkele weken vonden de Brzo-inspecties weer conform de planning plaats op een aangepaste wijze. De Brzo-inspectie werd voor een groot gedeelte digitaal uitgevoerd. Alles wat digitaal kon werd digitaal uitgevoerd maar er werd altijd ook een korte fysieke inspectie gehouden.

Door de andere wijze van inspecteren waren de inspecteurs korter fysiek aanwezig bij het Brzo-bedrijf. Dit kan zich vertaald hebben in het soort en aantal geconstateerde overtredingen. Door het uitgebreider digitaal bekijken van gegevens, is meer naar de procedures en risicobeoordeling gekeken en minder naar de implementatie van maatregelen.

In mijn brief van vorig jaar heb ik aangekondigd dat ik een nadere analyse laat uitvoeren naar Brzo-bedrijven die over een langere periode herhaaldelijk en met een hoge frequentie de regels overtreden. Meer inzicht in de kenmerken van deze bedrijven kan aangrijpingspunten bieden om voor deze groep bedrijven gerichter beleid te formuleren. De analyse van deze bedrijven is nog niet afgerond. Ik verwacht u deze voor het eindevan dit jaar te kunnen toesturen.

Voorbereiding rampenbestrijding: aanwijzingen bedrijfsbrandweer 2020 (LEC BrandweerBRZO)

De rapportage ‘stand van zaken bedrijfsbrandweer Brzo-bedrijven’ van LEC BrandweerBRZO meldt dat in 2020 bij 345 Brzo-bedrijven een beoordeling is uitgevoerd. Dit heeft geleid tot 105 aanwijzingen en 241 besluiten dat geen bedrijfsbrandweer nodig is. Een bedrijfsbrandweer is nodig wanneer sprake is van een bijzonder gevaar voor de openbare veiligheid, er onvoldoende stationaire blus- en koelvoorzieningen zijn en een bedrijfsbrandweer het verschil kan maken op het verloop van een incident.

Incidenten, MARS-meldingen 2020 en inspectieproject tegen overvullen

In 2020 hebben geen zware ongevallen plaatsgevonden die aan de Europese Commissie zijn gemeld. In 2019 vonden er drie zware ongevallen plaats. Het aantal zware ongevallen fluctueert al langere tijd tussen de 1 en 6 per jaar. Eind 2021 wordt de analyse van de Europese Commissie verwacht over de monitoringscijfers van 2015-2018 van de lidstaten inzake de Seveso III-richtlijn.

In 2020 zijn zeventien incidenten geanalyseerd die voornamelijk bij hoge-drempelinrichtingen plaatsvonden waarvan het incidentonderzoek in 2020 is afgerond. Eén incident betrof een brand, één emissie die opgevangen is in een opvangbak en vijftien incidenten betroffen een emissie waarbij gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen waarbij twee keer een brand volgde.

Er viel één dodelijk slachtoffer en twee personen liepen (vermoedelijk) blijvend letsel op (brandwonden en oorsuizen). In zeven incidenten liepen 30 personen vermoedelijk herstelbaar letsel op, na het vrijkomen van gevaarlijke stoffen.

Tien van de zeventien incidenten vonden plaats buiten het normaal in bedrijf zijn, dus tijdens opstart, onderhoud of uit bedrijf neming.

Aan de incidenten lagen verschillende directe oorzaken ten grondslag, waarbij vooral menselijke fouten en materiaalverzwakking (waaronder corrosie en erosie) relatief vaak voorkwamen. Bij vijftien incidenten had de organisatie niet de juiste technische middelen of organisatorische procedures getroffen om afwijkingen tijdig te kunnen ontdekken en herstellen.

De uitkomsten van de geanalyseerde incidenten komen overeen met de resultaten van vijftien jaar incidentenanalyse die onderdeel van de SvdV 2018 was.

Het overvullen van opslagtanks is onder meer sinds het incident in Buncefield, Verenigde Koninkrijk een reëel risico dat inherent aan tankopslag verbonden is. In 2016 is Inspectie SZW het inspectieproject maatregelen tegen overvullen bij Brzo en andere bedrijven gestart. Het doel van dit inspectieproject was om bij geselecteerde bedrijven vast te stellen in hoeverre de vereiste maatregelen hierop zijn geïmplementeerd, of de maatregelen voldoen en om waar nodig correcte implementatie van de technische richtlijn PGS 29 af te dwingen.

Uit een inventarisatieronde bij Brzo-bedrijven en de inspecties bij de niet-Brzo bedrijven bleek dat 80% van deze opslagbedrijven reeds voldeed aan de maatregelniveaus zoals omschreven in een brief van de Staatssecretaris van IenW mede namens SZW, JenV, IPO en de Brzo-toezichthouders aan VNO-NCW en in de PGS 29 versie 2016.

In totaal vonden 62 inspecties plaats waarbij bleek dat vijftien bedrijven onvoldoende maatregelen tegen overvullen hadden getroffen. Na het inzetten van handhaving hebben tien bedrijven de nodige maatregelen tegen overvullen nu getroffen. Bij vijf bedrijven (waarvan drie vestigingen van één concern) zijn nog niet alle maatregelen tegen overvullen genomen. Er lopen twee beroepszaken (voor vier bedrijven). Tot slot is een handhavingstraject opgestart tegen een bedrijf met een goedgekeurd implementatieplan, waarvan tijdens de inspectie bleek dat toch niet alle maatregelen tegen overvullen waren getroffen.

Actie

Ondanks dat de meeste bedrijven nu maatregelen tegen overvullen hebben getroffen op een PGS 29 tank, zijn er nog veel opslagtanks met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen die veiligheid- en gezondheidsrisico’s voor de werknemers geven waarop niet alle maatregelen tegen overvullen zijn getroffen. De Minister van SZW zal per begin 2022 in de arbeidsomstandighedenwetgeving laten opnemen dat een opslagtank een onafhankelijke overvulbescherming moet bevatten ter bescherming van de werknemersgezondheid en veiligheid. Met dezelfde wijziging van de arbeidsomstandighedenwetgeving gaan ook maatregelen worden opgenomen op risico’s van laden en lossen, interlock en een bliksembeveiliging beter te borgen. De komende tijd zal bekeken worden of naar aanleiding van onder meer de incidentenanalyse en dan met name de 15 jaar rapportage, of er nog andere risico’s specifiek opgenomen dienen te worden in de wetgeving gezien het risico.

Meldingen ongewone voorvallen 2020

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft een factsheet ‘meldingen Brzo-bedrijven 2020’ opgesteld, ofwel een overzicht van ‘ongewone voorvallen’. Het aantal Brzo-bedrijven dat in 2020 meldingen deed is 45% en daarmee ten opzichte van 2019 gedaald. De oorzaak hiervoor is grotendeels te verklaren door de Coronacrisis waardoor bedrijven hun productie tijdelijk hebben moeten afschalen. In 2020 zijn 1835 meldingen bij de ILT geregistreerd. Het aantal bedrijven dat geen meldingen deed is nog steeds fors. De ILT en Brzo-omgevingsdiensten stimuleerden ook in 2020 het melden van de ongewone voorvallen en het verbeteren van de kwaliteit van deze meldingen.

Actie

Naar aanleiding van het Schriftelijk Overleg toezicht en handhaving op 14 oktober 2020 heb ik toegezegd u nader te informeren over de mogelijkheden om het niet melden van ongewone voorvallen als aandachtspunt te benoemen bij Brzo-inspecties in 2021 en of het huidige instrumentarium toereikend is.

Bedrijven zijn wettelijk verplicht een ongewoon voorval te melden bij het bevoegd gezag. Bij niet-melding kan het bevoegd gezag overgaan tot het opleggen van een last onder dwangsom. Vooralsnog lijkt het instrumentarium toereikend, maar zijn er verbetermogelijkheden binnen de toepassing van dit instrumentarium. Hiervoor lopen dan ook diverse initiatieven bij de Brzo-omgevingsdiensten, zoals u ook in de SvdV en de factsheet meldingen Brzo-bedrijven 2020 kunt lezen. In de praktijk blijken bijvoorbeeld bij zowel bedrijven als toezichthouders verschillende beelden te bestaan over wanneer een voorval aangemerkt moet worden als een ongewoon voorval. Daarom hebben de Brzo-omgevingsdiensten een leidraad opgesteld die aandacht besteedt aan verschillende situaties waarop de meldingsplicht van toepassing is en ondersteunt daarmee het landelijk meer uniform omgaan met ongewone voorvallen. Ook hebben de Brzo-omgevingsdiensten in 2020 een informatiekaart opgesteld die bedrijven informeert op welke wijze en om welke reden bedrijven ongewone voorvallen moet melden. Deze informatiekaart is naar alle Brzo-bedrijven verzonden.

Ook bij inspecties is er op verschillende manier aandacht voor het melden van ongewone voorvallen. Zo is in 2020 in Noord-Brabant met een steekproef bij 85 bedrijven onderzocht of de bedrijven een incidentenregister bijhouden en of alles was gemeld. De andere regio’s zullen dit in 2021 ook oppakken; dit is in lijn met uw verzoek om bij Brzo-inspecties in 2021 meer aandacht aan het melden van ongewone voorvallen te besteden.

Aan het einde van deze brief informeer ik u over de doorontwikkeling van de SvdV. Daarin geef ik aan dat het beter benutten van bestaande gegevens in de SvdV onderdeel is van deze doorontwikkeling. Het melden van ongewone voorvallen zal ik hierin meenemen.

Resultaten Veiligheid Voorop

Het jaarverslag van Veiligheid Voorop rapporteert – aan de hand van een aantal indicatoren - over de gegevens die de bij Veiligheid Voorop aangesloten bedrijven aanleveren. De belangrijkste conclusies uit het jaarverslag van Veiligheid Voorop zijn in de bijlage bij deze brief opgenomen.

Actie

De Staatssecretaris van SZW heeft in mijn brief van vorig jaar aangegeven zich zorgen te maken om de stijgende lijn van het aantal ongevallen met verzuim. Dit kwam overeen met een signaal uit 2019 van de Inspectie SZW over de stijging van het aantal arbeidsongevallen. De Staatssecretaris van SZW heeft de Inspectie SZW verzocht om een nadere analyse van de cijfers voor de Brzo-bedrijven, deze wordt later in 2021 verwacht. Door de Covid-pandemie en de aanpassing in werkwijze bij veel bedrijven is deze analyse uitgesteld. Ook zal na deze analyse het gesprek met de branches worden gestart. Werkgevers zijn aan zet om te zorgen dat werknemers een gezonde en veilige werkplek hebben.

Toezegging aangekondigde/onaangekondigde inspecties

In mijn brief van vorig jaar kondigde ik een analyse aan van de eventuele samenhang tussen het type inspectie (aangekondigd/onaangekondigd) en de tijdens de inspectie geconstateerde overtredingen. Op 19 november 2020 is bij de vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van IenW een motie van het lid van Eijs aangenomen

Kamerstukken II 2020/21, 35 570 XII, nr. 44

Op 29 april jl. is de aangekondigde analyse door de Vrije Universiteit van Amsterdam (VU) opgeleverd (zie bijlage 3). De analyse betreft een statistische analyse die is uitgevoerd op basis van data uit de periode 2013-2017 in de Gemeenschappelijke Inspectieruimte (GIR). De analyse laat zien dat tijdens onaangekondigde inspecties significant minder overtredingen per inspectiedag worden geregistreerd. Dit wordt met name veroorzaakt door een verschil bij overtredingen in de lichtste categorie overtredingen. Voor middelzware en zware overtredingen werd geen significant verschil gevonden tussen het wel of niet aankondigen van een inspectie. De onderzoekers geven aan dat de data in het onderzoek beperkte mogelijkheden bieden om deze bevindingen te verklaren. Zij geven in hun onderzoek wel een aantal mogelijke verklaringen voor hun constatering dat bij onaangekondigde inspecties minder (lichte) overtredingen worden geconstateerd dan bij aangekondigde inspecties.

De onderzoekers geven aan dat het mogelijk is dat het aankondigen van inspecties de detectiekans van bepaalde type overtredingen verhoogt, maar van andere overtredingen weer niet. De vraag is of overtredingen die tijdens onaangekondigde inspecties werden gedetecteerd ook met aangekondigde inspecties zouden zijn gedetecteerd. Ook stellen zij dat het mogelijk is dat onaangekondigde inspecties leiden tot gedragsverandering van een duurzamere aard dan aangekondigde inspecties. Dit is niet nader onderzocht.

Ik heb de resultaten van de analyse voorgelegd aan BRZO+. BRZO+ geeft aan dat de focus bij onaangekondigde inspecties risico gestuurd is en ligt op middelzware en zware overtredingen en niet zozeer op lichte overtredingen (de meer administratieve/operationele aspecten). Dat verklaart waarom minder lichte overtredingen worden geconstateerd bij onaangekondigde inspecties. Ter toelichting geeft BRZO+ nog het volgende aan: onaangekondigde inspecties zijn korter en gericht op operationele aspecten, namelijk een rondgang door het bedrijf en inspectie van de op dat moment in uitvoering zijnde veiligheidskritische werkzaamheden en genomen maatregelen, opgeslagen gevaarlijke stoffen en personele bezetting van het (bedrijfsbrandweer) personeel binnen het bedrijf. Ik begrijp hier uit dat BRZO+ het niet nodig vindt het aantal onaangekondigde inspecties op te hogen omdat de risico gestuurde aanpak hierop is gericht.

De uitkomsten van de analyse bevestigen daarmee dat, zoals toegelicht in de aanbiedingsbrief van de SvdV 2019, elke inspectie zijn eigen meerwaarde en doel heeft en daarmee dus noodzakelijk is om tot een onderbouwde controle van de naleving van de veiligheid te kunnen komen. Het percentage onaangekondigde inspecties is conform het verzoek in de motie van Eijs in de SvdV 2020 opgenomen en zal ik jaarlijks in de SvdV blijven opnemen. Hiermee beschouw ik de genoemde motie als uitgevoerd.

Doorontwikkeling van de Staat van de Veiligheid

Ik heb u vorig jaar toegezegd u te informeren over (de voortgang van) de doorontwikkeling van de SvdV en de indicatoren die ik samen met betrokken partijen heb geselecteerd om in de SvdV op te nemen.

Het doel van de SvdV is om een beeld te schetsen van veiligheidssituatie van Brzo-bedrijven in Nederland. Dit beeld wordt u jaarlijks aangeboden, gebaseerd op diverse gegevens en rapportages die worden aangeleverd door bedrijfsleven en toezichthouders. De huidige SvdV biedt ruimte tot verbetering om u een nog breder beeld van en meer informatie te geven over de veiligheidssituatie bij Brzo-bedrijven. Dit is dan ook het doel van de doorontwikkeling. Deze wil ik samen met betrokken partijen realiseren langs de volgende sporen.

1. Meer indicatoren toevoegen aan de SvdV

Door meer indicatoren aan de SvdV toe te voegen wordt een breder beeld dan het huidige gepresenteerde beeld geschetst. Er wordt nader verkend om de volgende indicatoren toe te voegen aan de SvdV:

• Een indicator voor de veiligheidscultuur bij Brzo-bedrijven. Hiervoor is nader onderzoek nodig om te bepalen hoe deze er uit kan komen te zien. Waar mogelijk wordt aangesloten op bestaande rapportages over de veiligheidscultuur bij BRZO bedrijven.

• Een indicator voor de interactie over omgevingsveiligheid tussen een bedrijf en haar omgeving. Hiervoor is nader onderzoek nodig om deze verder uit te werken.

• Veiligheid Voorop is voornemens om vanaf 2021 drie nieuwe indicatoren toe te voegen aan de bestaande set van gegevens die men jaarlijks opvraagt:

(1) Leren van incidenten - het aantal Brzo locaties dat lessen van eigen (procesveiligheid) incidenten of incidenten van derden intern bespreekt en informatie van eigen incidenten ook deelt en bespreekt met andere bedrijven;

(2) Management Review - Het aantal Brzo locaties waar door de hoogst operationeel leidinggevende een management review is uitgevoerd van het veiligheidsbeheerssysteem;

(3) Bedrijfsnoodplan - het aantal Brzo locaties dat jaarlijks volgens plan het interne en externe bedrijfsnoodplan test en evalueert. Verder zal aanvullende informatie gevraagd worden over de gerapporteerde procesveiligheidsincidenten om meer inzicht te krijgen in de effecten of consequenties

• 2.

  Beter benutten van bestaande gegevens in de SvdV

In de huidige SvdV worden veel gegevens opgenomen. Het beter benutten van deze gegevens kan een duidelijker beeld geven van de veiligheid. Dit kan onder andere door meer uit te leggen wat een thema over veiligheid zegt en de ‘score’ op dat thema beter te duiden. Ook verdieping van een thema kan meer zicht op de veiligheidssituatie geven, bijvoorbeeld door meer aandacht voor de basisoorzaak van ongewone voorvallen.

• 3.

  Verbeteren vormgeving SvdV

U ontvangt nu jaarlijks de SvdV met diverse onderliggende rapportages. Elke organisatie levert de eigen rapportage aan met een eigen vormgeving. Dit is vanzelfsprekend ieders eigen verantwoordelijkheden. Een presentatievorm die op een toegankelijke en overzichtelijke wijze de thema’s, gegevens en toegezegde acties weergeeft, kan ook helpend zijn een beeld te geven van de veiligheidssituatie bij Brzo-bedrijven in Nederland. De volgende Staat van de Veiligheid over 2021 zal dan ook in een nieuwe vorm gepresenteerd worden.

Mijn streven is om de doorontwikkeling van de SvdV langs bovenstaande sporen in 2021 af te ronden met een toevoeging van indicatoren, het beter benutten van de gegevens en beeld op de nulsituatie in 2022. Vanaf 2022 worden de nieuwe indicatoren meegenomen in de monitor, waardoor ik verwacht dat ik in 2023 een vernieuwde, integrale Staat van de Veiligheid aan u kan aanbieden

Hoogachtend,

DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT,

S. van Veldhoven - Van der Meer

Bijlage overzicht cijfers Monitor BRZO+ en jaarverslag Veiligheid Voorop

Monitor BRZO+

• 384 van de 407 Brzo-bedrijven zijn geïnspecteerd. Hoge-drempelbedrijven moeten elk jaar worden geïnspecteerd; 258 van de 265 hoge-drempelbedrijven (97%) zijn geïnspecteerd. In de Monitor van BRZO+ wordt toegelicht waarom 7 hoge-drempelbedrijven (3%) (geoorloofd) niet zijn geïnspecteerd. Lage-drempelbedrijven moeten eens per 3 jaar worden geïnspecteerd; er is bij 126 van de 142 lage-drempelbedrijven een inspectie uitgevoerd.

• Er zijn 461 inspecties uitgevoerd. Hiervan waren er 349 (76%) aangekondigd, 48 (10%) deels aangekondigd en 64 (14%) onaangekondigd.

• Van de 384 geïnspecteerde bedrijven zijn bij 238 bedrijven overtredingen geconstateerd, bestaande uit 3 bedrijven met een zware overtreding, 83 bedrijven met een lichte en middelzware overtreding en 152 bedrijven met een lichte overtreding. Bij 146 bedrijven zijn geen overtredingen geconstateerd.

• Per regio verschilt het aantal en het soort Brzo-bedrijf. In de regio Zuid- Holland/Zeeland bevinden zich de meeste bedrijven. Het grootste deel hiervan valt onder de branche Handel en distributie en de branche Bulkchemie.

• De meeste overtredingen worden in de branche Petrochemie geconstateerd waar het gemiddelde aantal overtredingen per bedrijf het hoogst is. Omdat in 2019 landelijk een branche-herindeling is gestart, zijn deze cijfers niet meer vergelijkbaar met voorgaande jaren. In 2020 zijn ruim 50 bedrijven opnieuw ingedeeld. Dit is vooral zichtbaar in de branches Handel en distributie, Bulkchemie, Overslag en transport en Fijnchemie.

• Op 1 maart 2021 was 28% van de in 2020 geconstateerde overtredingen opgeheven. Voor 61% van de overtredingen was het handhavingstraject op die datum nog in uitvoering. Bij 11% van de overtredingen was handhaving op de peildatum nog niet gestart. Bij een deel kunnen de overtredingen inmiddels opgeheven zijn maar de Brzo-toezichthouder heeft dit nog niet kunnen constateren tijdens een inspectie.

Jaarverslag van Veiligheid Voorop

• De aansluitgraad van Brzo-locaties met petrochemische kwalificatie bij Veiligheid Voorop is 82% (258 van de 316 locaties) en ligt daarmee lager dan de aansluitgraad uit 2019 (85%). De reden voor deze daling zal onderwerp van discussie zijn in het overleg met de brancheorganisaties en Regionale Veiligheidsnetwerken om te bekijken hoe dit verbeterd kan worden.

• Het aantal ongevallen met verzuim per 200.000 gewerkte uren is gedaald van 152 in 2019 naar 117 in 2020, een daling van 23%. Dit is voor de LTI rate (Lost Time Injury) – een maat voor de arbeidsveiligheid – een afname met 14%, namelijk van 0,28 in 2019 naar 0,24 in 2020.

• Het aantal PSE (Process Safety Event)-incidenten is van 165 in 2019 gedaald naar 121 in 2020.
  De PSE rate is in 2020 0,29 ten opzichte van 0,33 in 2019. Voor de minder sterke daling van de PSE rate ten opzichte van het absolute aantal procesveiligheidsincidenten geldt dezelfde verklaring als voor de ongevallen met verzuim, namelijk de afname van het aantal gewerkte uren als gevolg van de Covid pandemie.

• Van de 194 rapporterende bedrijven hebben 188 bedrijven (97%) inspecties door het locatiemanagement uitgevoerd. Het gemiddelde aantal inspecties (per 200.000 gewerkte uren) door de hoogst operationeel leidinggevende in een bedrijf is met 23 inspecties in 2020 met 21% gestegen ten opzichte van 19 inspecties in 2019. In absolute aantallen steeg het aantal uitgevoerde inspecties met 4% van 11039 in 2019 naar 11466 in 2020.

• Het percentage bedrijven dat vrijwillig periodiek een SAQ (Self Assesment Questionaire) naar de veiligheidscultuur uitvoert, is in 2020 68% (131 van de 194 rapporterende bedrijven). Dit is een daling van 8% ten opzichte van 2019. Door de SAQ in te vullen kan een bedrijf inzicht in en een indicatie van de veiligheidscultuur binnen het bedrijf krijgen. Een verklaring voor de daling kan zijn dat bedrijven op basis van een eerder uitgevoerde assessment een cultuurprogramma opstellen, waarvan de uitvoering in de regel enkele jaren in beslag neemt. Een jaarlijkse herhaling van de cultuur assessment lijkt in dat geval minder zinvol.

• In 2020 hebben 158 locaties hun veiligheidsbeheerssysteem beoordeeld (160 in 2019).

• 87% van de bedrijven beschikt over een Leveranciers Beoordeling Systeem (LBS) (81% in 2019). Het bestuur geeft aan graag te zien dat alle bedrijven die bij Veiligheid Voorop zijn aangesloten beschikken over een LBS.

Bijlagen

Staat van de Veiligheid Brzo-bedrijven 2020 15 juni 2021

De Staat van de Veiligheid (SvdV) Brzo-bedrijven 2020 geeft een beeld van de inspanningen en bevindingen van de toezichthouders en van majeure risicobedrijven.

Rapportenbundel Staat van de Veiligheid Brzo-bedrijven 2020

De rapportenbundel bevat rapporten, brieven en jaarverslagen over de naleving en handhaving bij Brzo-bedrijven (Besluit risico's zware ongevallen).

Inspectieresultaten van aangekondigde en onaangekondigde Brzo-inspecties

Het rapport onderzoekt het effect van aangekondigde en onaangekondigde inspecties bij Brzo-bedrijven (Besluit risico's zware ongevallen).

Inspectieproject Maatregelen tegen overvullenPGS 29 opslagtanks

Het rapport gaat over een steekproef met inspecties van brzo en niet brzo bedrijven (Besluit risico's zware ongevallen) met p29 opslagtanks.