De komst van de Omgevingswet in 2018 overschaduwt het wetsvoorstel vergunningverlening, toezicht en handhaving (wetsvoorstel VTH) dat op dit moment ook bij de Eerste Kamer aanhangig is. Ons inziens is dit ten onrechte omdat het wetsvoorstel VTH decentrale overheden noopt om nu al na te denken over de manier waarop zij onder de Omgevingswet de samenwerking met omgevingsdiensten (opnieuw) willen vormgeven.
Met het wetsvoorstel VTH wordt de Wabo gewijzigd in die zin dat regionale omgevingsdiensten van een wettelijke basis en een basistakenpakket worden voorzien en dat gemeenten en provincies verplicht worden bij verordening regels te stellen om een goede kwaliteit, uitvoering en handhaving door omgevingsdiensten te waarborgen. Uiteindelijk moet dit wetsvoorstel deel gaan uitmaken van de Omgevingswet. Het is de verwachting dat de Omgevingswet decentrale overheden meer beleidsvrijheid toekent bij het uitvoeren van hun taken en daarnaast vereist de Omgevingswet een meer integrale benadering van de fysieke leefomgeving. Desondanks is tot op heden nauwelijks aandacht besteed aan de vraag of het wetsvoorstel VTH wel goed aansluit op de Omgevingswet. Wij voorzien hier onder meer de volgende knelpunten:
omgevingsdiensten worden nu op een bedrijfsmatige manier aangestuurd en dit lijkt te conflicteren met de ruimere beleidsvrijheid en de roep om meer maatwerk van de Omgevingswet;
het basistakenpakket dat door omgevingsdiensten moet worden uitgevoerd, roept de vraag op hoe decentrale overheden gaan borgen dat ze in 2018 nog in staat zijn om een integrale beoordeling van de fysieke leefomgeving te maken: veel specifieke (milieu)kennis is immers alleen aanwezig bij omgevingsdiensten.
Het moment van invoering van de Omgevingswet is niet zo ver weg en het is daarom van belang dat decentrale overheden op korte termijn gaan nadenken over de manier waarop zij onder de Omgevingswet de samenwerking met omgevingsdiensten (opnieuw) willen vormgeven. Maatwerk zal in veel gevallen vragen om aanpassing van de bestaande gemeenschappelijke regelingen voor omgevingsdiensten en dit zal tijd kosten. Het is daarom raadzaam hier nu al mee aan de slag te gaan.
