Wie ‘Santiago de Compostela blog’ intypt op google krijgt meer dan 3.220.000 resultaten. De populaire voettocht naar het noordwesten van Spanje wordt door velen gelopen en door velen over geschreven. De voorbereidingen op de komst van de Omgevingswet hebben wel wat weg van deze pelgrimsroute.
Er wordt veel over geschreven en ook veel over gesproken maar iedereen loopt de route alleen.
Elk kwartaal komen we bij elkaar met ambtenaren en bestuurders. De nieuwe Omgevingswet staat telkens op de agenda, al is het allemaal nog niet zo concreet, vertelde één van de gemeentesecretarissen ons.
Geeske Wildeman (Level 5) en Jan Paffen (Public Incentive) onderzochten in opdracht van de VNG de samenwerking tussen gemeenten en hun Omgevingsdiensten in het licht van de aanstaande Omgevingswet. In drie prikkelende blogs schrijven ze over wat hen is opgevallen. Dit is hun tweede blog.
Voortouw
Overleg leidt niet noodzakelijkerwijs tot een gezamenlijke vertaling of concretisering van de doelen uit de Omgevingswet en evenmin tot een gezamenlijke visie op de inzet van de eigen Omgevingsdienst.
Dat zien ze ook in het samenwerkingsverband van VNG, provincies, waterschappen en het Rijk. Zonder speciale projectgroep of projectleider in de regio verzuimen veel gemeenten de Omgevingswet aan te grijpen om de samenwerking tussen gemeenten en met de Omgevingsdienst een zetje te geven.
Meer taken naar de Omgevingsdienst? Dat lijkt niet aan de orde. Gemeenten vinden dat de Omgevingswet lokale betrokkenheid nodig heeft; weten wat er speelt of heeft gespeeld en zien de Omgevingsdienst als iets op afstand.
Het kantoor van de Omgevingsdienst staat hier 50 km vandaan. Je kunt niet alleen van tekeningen en plaatjes kijken wat de impact van een plan kan zijn. Dan doen we toch het liefst zelf, vertrouwde een bestuurder ons toe.
Dat is jammer want er liggen zoveel kansen. En de Omgevingsdienst zelf heeft niet de positie niet om het voortouw te nemen, het zijn tenslotte uitvoeringsorganen. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de visie. In de praktijk ontbreekt het daar nog aan. In elk geval aan gezamenlijke visie. Of aan gezamenlijke impactanalyse of een beeld van de toekomstige rol van de Omgevingsdienst. Wil de gemeente straks meer afnemen dan het basispakket? Of juist minder en hoe zien de buurgemeenten dat?
Pelgrimsroute
Waterschappen, Rijkswaterstaat, provincie en Bouwend Nederland azen op de gaten die gemeenten laten ontstaan om hun eigen positie te versterken. Samenwerken tussen de Omgevingsdiensten en gemeenten is nodig om sterk te staan in het krachtenspel met andere overheden en actoren en Omgevingsdiensten voldoende tijd te geven zich voor te bereiden op wat gemeenten straks van hen verwachten.
Maar het is vooral cruciaal om de doelen van de Omgevingswet te behalen; om inwoners beter en sneller te bedienen en ondernemers ruimte te geven voor initiatieven. Daarin draait het juist om gemeenschappelijk beleid en afstemming over normen en regels. Het zou zonde zijn als de voorbereiding en invoering van de Omgevingswet wordt zoals de wandelaars op de Pelgrimsroute; een drukke weg waar iedereen alleen loopt.
Meer informatie
Over de samenwerking gemeenten - Omgevingsdiensten is een praatplaat ontwikkeld. Dit is een hulpmiddel om het gesprek op gang te brengen.
